Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 2 October 2024

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Tuarascáil Bhliantúil 2023 an Choimisinéara Teanga agus Ábhair Ghaolmhara: Plé

1:30 pm

Mr. Séamas Ó Concheanainn:

Tá sé thar a bheith dearfach. Mar a luaigh an Teachta, tá sé le cloisteáil ar na meáin éagsúla, mar shampla, ar an teilifís nó ar an raidió agus muid ag tiomáint sa gcarr. Tugaim faoi deara go bhfuil fógraí ar ardchaighdeán le cloisteáil i nGaeilge ar na bristeacha ar go leor de na cainéil spóirt. Rinne páirtithe leasmhara, baill an chomhchoiste san áireamh, moladh le cinntiú go raibh an soláthar sin sa reachtaíocht teanga mar, mura mbaineann an teanga leis an saol comhaimseartha, na meáin shóisialta agus mar sin de, tá sé an-deacair í a chothú mar theanga laethúil chomhaimseartha. Beidh an tuarascáil sin á foilsiú againn. Roghnaigh muid Oireachtas na Samhna mar gheall ar an tarraingt go mbeidh pobal na Gaeilge air agus gur osradharc ar na dea-scéalta a bheidh ann.

Ag caint go ginearálta, tá dúshláin romhainn freisin. Thagair mé ansin do na bearnaí sa soláthar maidir le hardchruinneas teanga agus mé ag caint leis an Seanadóir faoi chúrsaí comharthaíochta agus cumarsáide. Tá dúshláin roimh na comhlachtaí poiblí agus caithfear tacú leo le cinntiú go bhfuil fáil acu ar sheirbhísí comhairleoireachta teanga chomh héasca agus is féidir. Tá ceacht le foghlaim ón soláthar d'aistritheoirí agus de shaineolaithe teanga a rinne an tAontas Eorpach le deich mbliana anuas maidir leis an gcaoi inar féidir tacú leis an earnáil phoiblí na deacrachtaí seo a shárú. Táimid ag plé le míchruinneas ag teacht amach ó sheirbhísí bunúsacha. Tá earnáil na tráchtála agus na saoraistritheoirí ag déanamh obair den scoth. Tá an séala creidiúnaithe atá curtha i dtoll a chéile ag an bhforas le moladh ach teastaíonn uainn breathnú ar na cineálacha seirbhísí atá ar fáil taobh istigh d'achar ama réasúnta atá in ann dul i ngleic leis na dúshláin atá ag an 500 nó níos mó comhlacht poiblí chun nach mbeadh aon cheist ann ach go mbeadh ardchruinneas teanga i gcroílár an phróiseas pleanála nuair atá comharthaí á gcur amach, cumarsáid bhunúsach ar siúl nó fógraí á gcraoladh.