Jack Chambers (Dublin West, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

Den 26 limistéar pleanála teanga, tá 22 plean faofa. Tá an Roinn ag déanamh anailís ar thrí phlean eile, siad sin, do na hOileáin Árann, Cléire agus Maigh Eo thiar. Tuigim go bhfuil plean teanga don Ghaeltacht Láir i gContae Dhún na nGall á ullmhú. Tá mé muiníneach go mbeidh na pleananna uile do na limistéir phleanála ar fad faofa roimh dheireadh na bliana. Tá pleananna do cheithre bhaile seirbhíse Gaeltachta faofa go dáta: Leitir Ceanainn, Daingean Uí Chúis, cathair na Gaillimhe agus an Clochán Liath. Tá mo Roinn ag déanamh anailís ar phlean teanga Thrá Lí faoi láthair chomh maith. Tá an próiseas chun pleananna teanga a chur le chéile idir lámha i nDún Garbhán, Cathair Saidhbhín, Béal an Mhuirthead, An Clochán agus cathair Chorcaí. Anuas ar an méid sin, tá an plean teanga do na trí líonra Gaeilge atá aitheanta go dáta faoin bpróiseas ceadaithe. Sin Baile Lochs Riach, Inis agus Cluain Dolcáin. Tá 19 oifigeach pleanála teanga agus ceithre oifigeach cúnta pleanála teanga fostaithe ag cur pleananna i bhfeidhm go dtí seo. Tá ardú curtha ar fáil sa soláthar airgeadais bliain i ndiaidh bliana ó thosaigh an próiseas seacht mbliana ó shin.

Mar a bhaineann sé le cúrsaí maoinithe don bhliain reatha, tá €5 milliún curtha ar fáil don phróiseas seo. Is ionann sin agus ardú €1.3 milliún thar an gciste a bhí ar fáil anuraidh. As an mbuiséad sin, bhí sé ar mo chumas le deireanaí maoiniú €3.4 milliún a chur ar fáil d’Údarás na Gaeltachta agus Foras na Gaeilge chun cuidiú leo an próiseas a chur i bhfeidhm sa bhliain reatha. Bainfear leas as an gciste sin chun go mbeidh ceann-eagraíochtaí pleanála teanga in ann coinneáil orthu ag feidhmiú nó ag ullmhú pleananna, ag brath ar an staid reatha áitiúil. Ina theannta sin ar fad, baintear leas as an gciste pleanála chun roinnt bearta a chur ar siúl ar bhonn lárnach, go háirithe i réimse na luath-bhlianta, an teaghlach agus na healaíne teanga-bhunaithe. Sa chomhthéacs sin, is fiú a lua gur cheadaigh mé ciste €1.6 milliún thar trí bliana le go mbeidh an eagraíocht Tuismitheoirí na Gaeltachta in ann cur go céimiúil lena chuid oibre, i gcomhar leis na hoifigigh phleanála teanga agus páirtithe leasmhara eile.

Ar bhonn níos leithne, beidh treoirlínte á eisiúint ag an Roinn Oideachais le gairid chuig scoileanna Gaeltachta atá páirteach i bhfeidhmiú an pholasaí don oideachas Gaeltachta, rud atá faoi stiúir na Roinne sin, le scoileanna Gaeltachta a chur ar an eolas faoi conas a d’fhéadfadh siad cur le forfheidhmiú an próiseas pleanála teanga. Bhí ionchur suntasach ag feidhmeannaigh mo Roinne agus Údarás na Gaeltachta san ábhar sin. Beifear ag súil go gcabhróidh na treoirlínte sin leis na hoifigigh phleanála teanga atá i mbun feidhmiú pleananna teanga chun comhpháirtíocht a chothú le scoileanna áitiúla, agus vice versa, ar mhaithe le bheith in ann rudaí praiticiúla a dhéanamh ar an talamh. Cuirfidh na treoirlínte san áireamh go bhfuil feidhmiú rathúil an próiseas pleanála teanga agus an polasaí don oideachas Gaeltachta fite fuaite le chéile. Níos mó a aithnítear é sin, is bisiúla a bheidh iarrachtaí gach aon duine ar son chuspóir chomónta, sé sin, leas na Gaeilge mar theanga pobal sa Ghaeltacht.

Maidir le hathbhreithniú tréimhsiúil trí bliana na pleananna teanga atá ceadaithe faoin bpróiseas, ba ghá an t-athbhreithniú sin a chur siar beagán mar gheall ar Covid-19 agus rinne an Roinn Oideachais é seo maidir le scéim aitheantais na scoileanna Gaeltachta. Fógrófar an cinneadh críochnúil go h-an luath.