Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 16 June 2021

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Curaclam Nua na hArdteistiméireachta (Atógáil): An Roinn Oideachais

Photo of Aindrias MoynihanAindrias Moynihan (Cork North West, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

Gabhaim buíochas as an gcur i láthair. Tá brón orm go raibh mé déanach. Bhí mé thall sa Dáil agus b'fhéidir go bhfuil roinnt de na ceisteanna atá agam freagartha cheana féin, agus más amhlaidh atá, iarraim ar na finnéithe a bheith foighneach. Is ábhar é atá ag cur as do go leor daoine, idir thuismitheoirí, dhaltaí agus scoileanna. Tá scoileanna Gaeltachta agus muintir na Gaelscoileanna tagtha arís is arís eile chugainn mar gheall air. Is é an tuiscint atá agam, nó a bhí agam, mar gheall air ná dá mba rud é go raibh claonadh ag dalta i dtreo amháin nó i dtreo eile, go mbeadh sé nó sí in ann ábhar a roghnú a bheadh oiriúnach agus go mbeadh buntáiste aige nó aici as sin.

Mar shampla, dá mba rud é go raibh claonadh ag dalta i dtreo na matamaitice, bheadh sé nó sí in ann páipéar ardleibhéal na hardteistiméireachta a shuí agus go mbeadh an páipéar matamaitice feidhmí ar fáil aige nó aici. Sa chaoi sin bheadh dhá ábhar agus buntáiste aige nó aici toisc go raibh sé nó sí láidir sa treo sin. Mar an gcéanna leis an nGaolainn nó le teangacha eile, dá mba rud é go raibh suim faoi leith agat agus claonadh ann, bheadh deis agat an Ghaolainn a dhéanamh agus bheadh buntáiste agus ábhar sa bhreis agat chun an T2 agus an T1 a dhéanamh le chéile.

Ní dóigh liom gur mar sin atá cúrsaí ag dul agus is ábhar buartha é sin. Is amhlaidh go bhfuil rogha ag daltaí leagtha os a gcomhair cúrsa compordach nó cúrsa deacair a dhéanamh agus ní gá rud a thabhairt chun cinn. N'fheadar cén fáth go roghnódh daltaí nó a dtuismitheoirí tabhairt faoin ualach breise sin? Ba mhaith liom cloisteáil ó na finnéithe cén fáth go mbraitheann siad go rachadh daltaí nó tuismitheoirí sa treo sin.

Is amhlaidh go bhfuil siad dírithe ar phointí agus na hábhair is oiriúnaí dóibh féin a bhailiú le chéile chun go mbeadh an CAO is láidre acu chun brú ar aghaidh. Mar sin, cad é tuairim na bhfinnéithe? Cén fáth go mbraitheann siad go mbeadh daoine ag dul i dtreo an chúrsa níos deacra agus ualach breise a ghlacadh orthu féin nuair atá sé soiléir nach mbeadh aon bhuntáiste ag baint leis?

Tuigim go bhfuil cúrsa comhairliúcháin ar siúl mar go bhfuil tuismitheoirí, scoileanna agus daltaí glórmhar go maith mar gheall air. An bhfuil na finnéithe ag cloisteáil uathu? Cad é atá á chloisteáil acu uathu? An bhfeiceann na finnéithe go bhfuil míshástacht ann agus nach bhfuil daoine sásta leis an treo atá molta ansin? Cad é an dearcadh ar an feedback sin ón phobal? Cén fáth go nglacfaidís le hualach níos mó seachas a bheith in ann an dá ábhar a thabhairt le chéile agus buntáiste a bheith acu toisc go bhfuil claonadh acu i dtreo teangacha agus na Gaolainne ach go háirithe?