Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 20 October 2015

Committee on Environment, Culture and the Gaeltacht: An Fochoiste um an Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge 2010-2030 agus Rudaí Gaolmhara

Tuarascáil Nuashonrú ar Úsáid na Gaeilge sa Ghaeltacht ó 2006 go 2011: Díospóireacht

2:10 pm

Photo of Fiach MacConghailFiach MacConghail (Independent)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

Ní fear Gaeltachta mé in aon chor ach cuireann sé an dubh orm bheith ag éisteacht arís agus arís eile le céard atá ag tarlú ó thaobh cúrsaí teanga agus cúrsaí pobal, mar tá an dá rud measctha le chéile, mar a bhí Ms Ní Chéilleachair ag míniú dúinn ar maidin. Gan an teanga sa Ghaeltacht, titfidh cúrsaí pobail as a chéile nó b'fhéidir an tslí eile timpeall. Is géarchéim í. Molaim Údarás na Gaeltachta mar go bhfuil a ráiteas fírinneach faoin todhchaí agus nach bhfuil sé i bhfolach taobh thiar de straitéisí nuair a luann sé go bhfuil an ráta teip ag méadú go mear. Tá ceist agam d'Údarás na Gaeltachta, do Chonradh na Gaeilge agus do Ms Ní Chéilleachair.

Tosóidh mé le Ms Ní Chéilleachair mar is as an pobal di. Bhí sí an-ghonta lena hanailís agus fair play di ach an féidir léi comhairle a chur orainne? Cé nach maith liomsa a bheith mar bhall den Státchóras, is ball den Státchóras me toisc gur Seanadóir mé. Feicim féin gurb é an Státchóras bun agus barr fhadhb an scéil seo agus ba bhreá liom da bhféadfadh sí cúpla scéal nó samplaí a thabhairt dúinn óna pobal féin faoi céard is gá a dhéanamh.

Labhair Mr. Peadar Mac Fhlannchadha faoin dá thoil, an toil phobail agus an toil pholaitiúil, agus an dúshlán maidir leo sin. An bhféadfadh sé labhairt liom arís faoin bhfrustrachas seo agus soiléiriú a dhéanamh air?

Aontaím le ceisteanna mo chomhghleacaithe agus ní theastaíonn uaim níos mó ama a chur amú, ach táim ag iarraidh ceist eile a chur ar Mr. Steve Ó Cúláin. Tá sé deacair, mar is cuid den Státchóras é, ach cad é a mheas anois? Táimid i ngéarchéim. Tá an tOllamh Ó Giollagáin tar éis a lua gur cheart coiste éigeandála a bhunú nó go gcaithfidh an deis a thapú toisc na tuarascála seo agus - níl a fhios agam an Ghaolainn ar fast-tracking - ach dá mbeadh cúpla polasaí nó cúpla réimse le cur i bhfeidhm sa straitéis, an bhféadfadh Mr. Ó Cúláin comhairle a chur orainn maidir le tosaíocht?

Gabhaim buíochas leis an Leas-Chathaoirleach as ucht am a thabhairt dúinn labhairt. Ba cheart dúinn láithreach bonn an chéad chruinniú eile a chur le chéile agus beimid in ann brú a chur ar an Rialtas agus ar an Státchóras chomh tapaidh agus is féidir linn cruinniú eile a bheith againn leis é seo a phlé. Is díomá mhór í nach bhfuil an tOllamh Ó Giollagáin anseo agus ba cheart dúinn cuireadh a thabhairt dó chomh sciobtha agus is féidir ionas go bhféadfadh muidne níos mó inniúchta a dhéanamh mar b'fhéidir go bhfuil níos mó smaointe aige a thabharfadh seans dúinne buntáiste a bhaint as seo agus an deis a thapú.