Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 5 March 2013

Joint Oireachtas Committee on Environment, Culture and the Gaeltacht

Seachtain na Gaeilge: Díospóireacht le Daoine Óga

2:30 pm

Mr. Cóilín Ó Coileáin:

Baill ó Dhia oraibh, a chairde Gaeil. An tionchar atá ag na meáin shóisialta ar an saol in Éirinn inniu. Anois, sí an cheist, céard iad na meáin shóisialta? Na bealaí cumarsáide sóisialta a bhfuil fáil orthu ag an bpobal trí mheán an idirlín áirím leis seo Facebook, Twitter, LinkedIn, YouTube agus ask.fm. Cén tionchar atá acu siúd ar an saol atá ann in Éirinn.

Ciallaíonn tionchar an éifeacht atá ag na meáin shóisialta ar shaol na tíre, nuair a thagann a muintir faoina n-anáil creidim go bhfuil tionchar thar na bearta ag na meáin shóisialta ar an saol in Éirinn inniu. Ní ag bothántaíocht ar theallach na gcomharsana a chaithimid an oíche anois ag seanchaíocht faoi thaibhsí agus na Fianna ach inár n-aonar ar ár ríomhairí ag postáil tweets agus tuairimí ag blagáil agus Dia atá fhios céard eile. In Éirinn i Mí na Nollag 2010, d’úsáid 84.2% d’úsáideoirí an Idirlín na meáin shóisialta, suas 8.1% ó Nollaig 2009. Caitheann an gnáth Éireannach 18 uair agus seacht nóiméad ar líne agus ceirthe uair agus deich nóiméad ar Facebook amháin gach mí. Tá fás 4% sa lá ar phrófíle Éireannacha ar Facebook. Tá Éireannaigh nua ag dul ar líne is mé ag caint. Úsáideann 64% de dhaoine óga an t-Idirlíon le dul ar na meáin shóisialta. Tá Twitter tar éis beagnach dúbailt a dhéanamh ar na phróifíle Éireannacha agus 30% acu á n-úsáid go laethúil. Tá LinkedIn ag fás níos scioptha ná Facebook, tá 1.3 Éireannach ag úsáid YouTube agus buailtear an cnaipe le breathnú ar fhíseáin 400 milliún sa mhí. Nach é sin an chaoi a thuill na Rubberbandits clú agus cáil lena n-amhrán Horse Outside agus níor bhreathnaigh siad siar ó shin.

Le húsáid mar seo, caithfidh go bhfuil éifeacht mór ag na meáin shóisialta ar shaol na tíre. Tóg Facebook, céard é féin ach dialann leictreonach. Fadó choinneodh daoine dialann rúnda, ach anois tá daoine ag roinnt a gcuid smaointe, mothúcháin agus griangrafanna leis an saol mór. Is athrú ollmhór é seo, tá an sochaí ag éirí cúng, tá go leor aithne curtha ar dhaoine de bharr eolais atá ar fáil ar na meáin sóisialta fúthu. Is féidir leis an bhfostóir fáil amach céard a mbíonn a chuid fostaithe ag déanamh ina n-am saor. An mbíonn sé tinn i ndáiríre nuair a dhéanann sé an glaoch sin maidin Dé Luain? Bhí píosa scríofa ar an ábhar seo san Irish Examiner os cionn seachtain ó shin. Seiceálann na fostóirí na meáin shóisialta. Tá Twitter agus Facebook ag briseadh na dteorainneacha idir an baile agus an obair. Is féidir a bheith ag tweetáil ar an bhfón smartáilte tar éis an gasúr a chur a choladh, cuntas cliaint a thabhairt suas chun dáta idir coinnithe oibre. Tugann Twitter cead do dhaoine a dtuairimí a nochtadh faoi céard atá ag tarlú thart orthu, bíodh sé sin i saol réaltaí móra nó sa Dáil féin. Ní ag am toghcháin amháin a chloiseann polaiteoirí tuairimí a ndaoine fúthu agus meas tú an gcuireann sé sin isteach orthu nuair atá siad ag tógáil cinntí?

Tá tionchar acu freisin ar fhostaíocht a fháil. Is minic go bhfuil daoine ag fáil poist de bharr a bheith ar suíomh cosúil le LinkedIn agus tá an dara céatadán is mó de úsáideoirí an tsuímh sin in Éirinn. Cuireann na meáin shóisialta tú i lár an aonaigh maidir le margaíocht. Is iomaí comhlacht beag nua atá ag socrú suas agus ag déanamh a gcuid fógraíochta ar leathanach Facebook. Is féidir branda áirithe a chur os comhair an tsaoil ar bheagán airgid agus é a fhorbairt dá bharr. Tá ostáin agus comhlachtaí turasóireachta in ann daoine a mhealladh chucu. Tá níos mó creidiúna ag baint le fógraíocht ar na meáin seo mar gur féidir le daoine a d’úsáid pé táirge a gcuid taithí a roinnt leo. Tá lucht leanúna i bhfad níos leithne ag comhlachtaí a bhíonn ag fógraíocht ar na meáin, mar go scaipeann, dúirt bean liom go ndúirt bean léi, an-cháil go deo. Tugann sé seans eile do lucht gnó freisin, is féidir déileáil le ceist láithreach, cúpla focal is tá nasc déanta. Níl tú ag fanacht a thuilleadh ar an seilide de litir lámh scríofa a sheoladh ar aghaidh.

Tá imirce ar leac an dorais againn ach le Skype agus Facebook níl ár n-imircí imithe gan tásc ná tuairisc orthu, d’fhéadfá a rá go bhfuil siad ar leac an dorais againn. Scaipeann na meáin shóisialta céanna, nascann siad daoine uaigneacha ach tá tionchar eile ag na meáin shóisialta ar an saol in Éirinn inniu. De bharr na hanaithnide éiríonn daoine gránna, scríobhann siad rudaí nach ndéarfá riamh go brách.

Goilleann siad seo ar dhaoine goilliúnacha uaireanta go pointe báis. Smaoinígí air, gléas chomh cumhachtach sin, go gcuireann daoine, go háirithe ach ní hamháin déagóirí, lámh ina mbás féin de bharr rudaí gránna gangaideacha atá scríofa fúthu ar Facebook nó ask.fm. Is féidir feachtais a thosú ar na gréasáin seo agus tacaíocht a fháil ó chian is ó chóngar. Caithfear dlí a reáchtáil ionas go mbeidh daoine slán sábháilte agus compordach agus iad ag brú cnaipe, ag lorg cead isteach sa domhan seo atá tar éis athrú as éadan a dhéanamh ar an saol inniu anseo in Éirinn. Go raibh maith agat.