Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 8 May 2024
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Pleanáil Teanga Laistigh den Ghaeltacht: Plé
Ms Ursula N? Shionnain:
Is mian liom tacú leis an méid atá ráite ag Victor Bayda agus na hoifigigh pleanála teanga maidir leis an ról féin. Tá mé tosaithe sa phost. Níl mé sa phost ach ar feadh cúig mhí anuas ach feictear dom go bhfuil an ról thar a bheith leathan. I ndáiríre, má tá obair éifeachtach le cur ar bun i dtaobh pleanála teanga, tá foireann íoctha ag teastáil. Mar a luaigh Victor Bayda, tá daoine breise ag teastáil le dul i mbun oibre sa réimse seo. Tá gnéithe éagsúla ag baint leis an bpleanáil teanga. Tá obair óige agus teaghlaigh i gceist. Tá codanna éagsúla don phobal ann. I ndáiríre, má tá obair éifeachtach le cur ar bun, tá foireann níos leithne atá íoctha ag teastáil chun an obair éifeachtach sin a dhéanamh.
I nGaeltacht na Mí, bhí mé ag léamh roinnt staitisticí maidir leis na daoine a úsáideann Gaeilge. Luaigh an Teachta Ó Cuív cúpla nóiméad ó shín go bhfuil gá le briseadh síos níos fearr ar na staitisticí atá ar fáil. Tá a fhios againn go bhfuil 12% de theaghlaigh i nGaeltacht na Mí a labhraíonn Gaeilge go laethúil. Is mionlach thar a bheith beag é sin. Muna bhfuil daoine ag tógáil clainne le Gaeilge sa Ghaeltacht, tá sí thart; tá na Gaeltachtaí críochnaithe. Caithfidh muid aghaidh a thabhairt air sin ar bhonn práinneach. Sa chomhthéacs sin, céard atá ag teastáil? Tá duine éigin lánaimseartha ag teastáil chun dul isteach, féachaint ar bhonn acadúla, an obair cheart a chur ar bun chun teaghlaigh a spreagadh, na tacaíochtaí atá ag teastáil ó theaghlaigh a oibriú amach, féachaint go fadtéarmach maidir leis na rudaí atá ag teastáil ó dhaoine, an taighde ar fad a dhéanamh agus, mar a dúirt an Teachta Ó Cuív, an briseadh síos ceart a dhéanamh ar na grúpaí éagsúla a labhraíonn Gaeilge chun tuairim cheart a thabhairt dúinn cé leo lena bhfuil muid ag obair.
Bhunaigh muid seirbhís tacaíochta teaghlaigh i Ráth Chairn cúpla seachtain ó shín agus tá tábhacht léi. Caithfidh muid aghaidh a thabhairt ar an laghdú sin atá ag tarlú i líon na dteaghlach atá ag tógáil clainne le Gaeilge mar tá sé práinneach ag an bpointe seo. Má tá oifigeach pleanála teanga amháin sa phobal agus caithfidh an duine sin fógraíocht a dhéanamh, na meáin shóisialta a riaradh, oibriú leis an óige agus teaghlaigh, agus an leath eile den phost lena n-áirítear a bheith ag dul amach chun siopadóireacht a dhéanamh, le haghaidh imeachtaí éagsúla agus mar sin de, tá an tseachtain imithe. Tá an tseachtain imithe ag díriú isteach ar rudaí éagsúla mar sin. Is í an argóint atá agam ná má tá obair éifeachtach le déanamh againn, tá foireann cheart ag teastáil. Beidh sé sin difriúil ó cheantar go ceantar, mar a luaigh Victor Bayda, agus ó phobal go pobal mar tá gach pobal éagsúil. Tá tosaíochtaí againn i dtaobh na pleanála teanga agus tá an fhoireann ag teastáil chun an obair sin a dhéanamh go héifeachtach.
No comments