Mr. Caoimh?n ? hEaghra:

Tá brón orm go bhfuilim ag caint arís ach braithim nach córas atá ag an Roinn Oideachais faoi láthair ach cur chuige. Is éard atá ag teastáil ná córas. Teastaíonn córas don oideachas lán-Ghaeilge. Níl sé ann. Ní ceart go mbeadh sé ad hoc agus go mbeadh scoil á bunú anseo, naíonra á bhunú ansin agus iarratas ar mheánscoil lán-Ghaeilge ag teacht ón taobh sin.

Má tá ráiteas i leith na Gaeilge 2006 ag leagan amach gur chóir go mbeadh oideachas lán-Ghaeilge ar fáil do pháistí dá mba mhian leo, má tá sé sa straitéis 20 bliain don Ghaeilge go mbeidh 250,000 cainteoir líofa againn faoi 2030, agus má tá sé sa chlár Rialtais go bhfuil muid chun dúbailt a dhéanamh ar líon na ndaltaí atá ag freastal ar scoileanna lán-Ghaeilge, cén fáth mar sin nach bhfuil plean córasach ag an Roinn Oideachais chun na spriocanna seo a bhaint amach? Is é sin an áit a bhfuil an bhearna mhór san iris. Is é an áit ar cheart go mbeadh sé, ná sa pholasaí don oideachas lán-Ghaeilge agus sa chur chuige. Nuair atá muid ag labhairt ar satailít, ar aonaid agus ar na múnlaí seo, tá muid ag aithint go bhfuil éileamh éigin ann agus go gcaithfear rud éigin a dhéanamh. Is é sin atá an Roinn Oideachais ag rá. An chéad rogha a bheadh ag gach duine ná bunú scoil neamhspleách inmharthana, is é sin bunú Gaelcholáiste inmharthana, agus chun go mbeadh Gaelcholáiste inmharthana ann, caithfear lorg go mbeadh bunscoileanna ag cur daltaí ar fáil dó.

Go dtí go bhfuil an córas sin ann, tá muid ag cruthú múnlaí chun freastal a dhéanamh ar nós na satailíte agus ag iarraidh seirbhíse éigin a chur ar fáil i gceantar éigin san áit a bhfuil an múnla. Bheinnse ag lorg go mbeadh plean cuimsitheach ann, mar atá ag an Roinn Oideachais ó thaobh spriocanna atá aici go mbeidh 400 bunscoil ilchreidmheach sa tír faoi 2030. Níl aon phlean aige go mbeidh 400 bunscoil lán-Ghaeilge sa tír faoi 2030. Cén fáth nach bhfuil? Tá pleananna gnímh agus tá obair á dhéanamh ag oifigí na Roinne chun cinntiú go mbeidh na scoileanna ilchreidmheacha seo ann, agus tá tacaíocht an Fhoras Pátrúnachta á lorg ina leith. Ba chóir go mbeadh an plean céanna ann don oideachas lán-Ghaeilge agus ní thuigim cén fáth nach bhfuil.

Ó thaobh mhúnla na satailíte mar atá sé, ceapaim go bhfuil buntáistí ag baint le múnla na satailíte ach go dteastaíonn tacaíocht agus plean forbartha uaidh. Bhí muid ag caint ar na haonaid roimhe seo ó thaobh plean forbartha de. Má tá tú ag bunú aonaid chun freastal ar cheantar, ba cheart go mbeadh cosán ann go bhfásfadh sé. Ciallaíonn an cosán sin go bhfásfadh sé ina scoil neamhspleách ach teastaíonn plean chun forbairt a dhéanamh ar bhunscoileanna timpeall air chomh maith céanna, mar an gcéanna leis an satailít.