Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Táimid in ann tús a chur leis an gcruinniú athuair. Bhí cruinniú príobháideach againn níos luaithe. Táimid anois ag dul isteach i seisiún poiblí. Os ár gcomhair inniu tá an Coimisinéir Teanga úr, Séamas Ó Concheanainn, agus, óna oifig, Órla de Búrca, bainisteoir gearán, agus Eibhlín de Paor, bainisteoir imscrúduithe. Tá fáilte mhór rompu agus gabhaim buíochas leo as teacht os ár gcomhair.

Sula dtosóimid leis an bplé, déanaim comhghairdeas ó chroí le Séamas Ó Coincheanainn tar éis don Uachtarán é a cheapadh mar Choimisinéir Teanga cúpla lá ó shin. Déanaim é sin thar mo cheann féin agus thar ceann comhaltaí eile an chomhchoiste. Mar is eol do na comhaltaí, tá Séamas Ó Coincheanainn ag obair in Oifig an Choimisinéara Teanga le fada an lá. Is mór an cúnamh a thug sé dúinn inár gcuid oibre thar na blianta. Tá an post seo lántuillte aige. Tá súil agam go mbeimid ag obair as lámh a chéile ar son na Gaeilge agus ar son phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta sna blianta amach romhainn. Chomh maith leis sin, tugaim beannacht do Pháidí Ó Lionáird. Tá sé nua go leor d'Oifig an Choimisinéara Teanga. Níl sé anseo linn inniu ach tá súil agam go mbeidh sé ag déanamh obair na gcapall mar atá déanta ag Órla de Búrca agus Eibhlín de Paor thar na blianta.

Sula leanfaimid ar aghaidh lenár mbreathnú ar fheidhmiú na reachtaíochta teanga nua, go háirithe ó thaobh inniúlachta agus freagrúlachta, tá sé de dhualgas orm na rialacha agus na treoracha seo a leanas a leagan faoi bhráid na gcomhaltaí, na mball foirne agus na bhfinnéithe atá ag freastal ar an gcruinniú seo.

Meabhraím do chomhaltaí, d’fhinnéithe agus do bhaill fhoirne a ngutháin soghluaiste a mhúchadh go hiomlán nó iad a chiúnú ar bhealach éigin toisc go gcuireann siad as do chóras craolacháin, eagarthóireachta agus fuaime Thithe an Oireachtais.

Tá an rogha ag comhaltaí freastal ar an gcruinniú go fisiciúil sa seomra coiste nó go fíorúil ar Microsoft Teams, ar an gcoinníoll, i gcás cruinnithe phoiblí, gur óna n-oifigí i dTithe an Oireachtais a dhéantar sin. Is riachtanas bunreachtúil é sin. Má tá comhaltaí ag freastal óna n-oifigí, ba chóir go mbeadh an físeán ar siúl an t-am go léir, go háirithe nuair atá siad ag caint, agus iad le feiceáil ar an scáileán. Baineann na coinníollacha seo le finnéithe atá ag freastal ar an gcruinniú go fíorúil, rud nach bhfuil i gceist inniu. Ba chóir dóibh siúd atá ag teacht isteach ar an gcruinniú go fíorúil a chinntiú go mbeadh na micreafóin múchta.

Cuirim ar aird na bhfinnéithe go bhfuil siad, de bhua Bhunreacht na hÉireann agus reachtaíochta araon, faoi chosaint ag lánphribhléid maidir leis an bhfianaise a thugann siad don chomhchoiste chomh fada agus atá siad lonnaithe laistigh de phurláin Thithe an Oireachtais agus an fhianaise sin á tabhairt acu. Ní féidir le finnéithe brath ar an gcosaint sin agus fianaise á tabhairt acu ó áit taobh amuigh de phurláin Thithe an Oireachtais. Molaim d'fhinnéithe a bheith cúramach agus iad ag tabhairt fianaise agus má ordaíonn an comhchoiste dóibh éirí as fianaise a thabhairt i leith ní áirithe, ba cheart go ndéanfar sin láithreach. Ordaítear dóibh gan aon fhianaise a thabhairt nach fianaise í a bhaineann le hábhar na n-imeachtaí atá á bplé ag an gcomhchoiste. Ba chóir dóibh a bheith ar an eolas go ndéanfar na ráitis tosaigh a chuireann siad faoi bhráid an chomhchoiste a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin an chomhchoiste tar éis an chruinnithe seo.

Fiafraítear d’fhinnéithe agus do chomhaltaí araon cleachtadh parlaiminte a urramú nár chóir, más féidir, duine nó eintiteas a cháineadh ná líomhaintí a dhéanamh ina n-aghaidh ná tuairimí a thabhairt maidir leo ina ainm, ina hainm nó ina n-ainmneacha nó ar shlí a bhféadfaí iad a aithint.

Chomh maith leis sin, fiafraítear daoibh gan aon rud a rá a d’fhéadfaí breathnú air mar ábhar díobhálach do dhea-chlú aon duine nó eintiteas. Mar sin, dá bhféadfadh a ráitis a bheith clúmhillteach do dhuine nó eintiteas aitheanta, ordófar do na finnéithe éirí as a ráitis láithreach. Tá sé ríthábhachtach go ngéillfeadh siad leis an ordú sin láithreach. Aontaímid leis siúd ar fad.

Anois, iarraim ar Shéamas Ó Concheanainn a aitheasc oscailte a thabhairt dúinn.