Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tá ceithre comhalta i láthair, Teachta Dála agus Seanadóir san áireamh. Tá an Teachta Aindrias Ó Muineacháin agus an Teachta Joe McHugh ar líne agus tá an Seanadóir Seán Kyne anseo linn sa seomra. Níl aon leithscéal faighte againn. Ar dtús báire, fearaim fáilte roimh na finnéithe atá os ár gcomhair. Cuirim fáilte roimh an stiúirtheoir Gaeilge agus cathaoirleach an choiste chomhairleach um sheirbhísí Gaeilge, an Dr. Aodhán Mac Cormaic; príomhoifigeach in aonad na dteangacha oifigiúla agus tacaíochtaí seirbhísí poiblí, Sadhbh Ó Cinnseala; agus ardoifigeach feidhmiúcháin in aonad tacaíochta na seirbhísí poiblí, Emily Maloney, atá ag freastal ar an gcruinniú mar ionadaí thar cheann na Roinne Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán. Cuirim ar an taifead go bhfuil na finnéithe ar fad ag freastal ar an gcruinniú i seomra coiste 4, laistigh de phurláin Thithe an Oireachtais. Tá an Teachta Marc Ó Cathasaigh tar éis teacht isteach sa chruinniú chomh maith.

Dul chun cinn ar obair reatha an choiste chomhairligh um sheirbhísí Gaeilge chun soláthar seirbhísí poiblí trí mheán na Gaeilge a mhéadú i leith chur i bhfeidhm Acht na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2021 atá faoi chaibidil againn inniu. Ar dtús, tá sé de dhualgas orm na rialacha agus na treoracha seo a leanas a leagan faoi bhráid na comhaltaí, na baill foirne, agus na finnéithe atá ag freastal ar an gcruinniú seo. Meabhraím do chomhaltaí, d’fhinnéithe agus do bhaill fhoirne a chinntiú go bhfuil a ngutháin soghluaiste múchta le linn an chruinnithe mar gur féidir leis na glaonna sin cur isteach ar chóras craolacháin, eagarthóireachta agus fuaime Thithe an Oireachtais.

Tá an rogha ag comhaltaí freastal ar an gcruinniú go fisiciúil sa seomra coiste nó go fíorúil ar Microsoft Teams, ar an gcoinníoll, i gcás cruinnithe poiblí, gur óna n-oifigí i dTithe an Oireachtais a dhéantar sin. Is riachtanas bunreachtúil é sin. Má tá comhaltaí ag freastal óna n-oifigí, ba chóir dóibh a bhfíseáin a bheith ar siúl an t-am go léir agus iad le feiceáil ar an scáileán. Baineann na coinníollacha seo le finnéithe atá ag freastal ar an gcruinniú go fíorúil, rud nach bhfuil i gceist inniu. Ba chóir dóibh siúd atá ag freastal ar an gcruinniú go fíorúil a chinntiú go mbeadh na micreafóin múchta acu nuair nach bhfuil siad ag caint.

Cuirim ar aird na bhfinnéithe go bhfuil siad, de bhua Bhunreacht na hÉireann agus reachtaíochta araon, faoi chosaint ag lánphribhléid maidir leis an bhfianaise a thugann siad don chomhchoiste chomh fada agus atá siad lonnaithe laistigh de phurláin Thithe an Oireachtais agus an fhianaise sin á tabhairt acu. Ní féidir le finnéithe brath ar an gcosaint sin agus fianaise á tabhairt acu lasmuigh de phurláin Thithe an Oireachtais. Molaim d'fhínneithe a bheith cúramach agus iad ag tabhairt fianaise agus má ordaíonn an comhchoiste dóibh éirí as fianaise a thabhairt i leith ní áirithe, ba cheart go ndéanfar sin láithreach. Ordaítear dóibh gan aon fhianaise a thabhairt nach fianaise í a bhaineann le hábhar na n-imeachtaí atá á bplé ag an gcomhchoiste. Ba chóir dóibh a bheith ar an eolas go ndéanfar na ráitis tosaigh a chuireann siad faoi bhráid an chomhchoiste a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin an chomhchoiste tar éis an chruinnithe seo.

Fiafraítear d’fhinnéithe agus do chomhaltaí araon cleachtadh parlaiminte a urramú nár chóir, más féidir, duine nó eintiteas a cháineadh ná líomhaintí a dhéanamh ina n-aghaidh ná tuairimí a thabhairt maidir leo ina ainm, ina hainm nó ina n-ainmneacha nó ar shlí a bhféadfaí iad a aithint. Chomh maith leis sin, fiafraítear daoibh gan aon rud a rá a d’fhéadfaí breathnú air mar ábhar díobhálach do dhea-chlú aon duine nó eintiteas. Mar sin, dá bhféadfadh a ráitis a bheith clúmhillteach do dhuine nó eintiteas aitheanta, ordófar do na finnéithe éirí as a ráitis láithreach. Tá sé ríthábhachtach go ngéillfeadh siad leis an ordú sin láithreach.

Anois déanfaimid ár mbreathnú ar ábhar an chruinnithe seo. Iarraim ar chathaoirleach an choiste comhairligh um sheirbhísí Gaeilge, an Dr. Aodhán Mac Cormaic, tús a chur lena ráiteas tosaigh.