Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 10 May 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach (Atógáil)

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Níl a fhios agam an fáth. Measaim go raibh breall orthu nach raibh ann ach bord Stáit seachas go raibh toghchán i gceist. Nuair a soiléiríodh sin dóibh, soiléiríodh dóibh chomh maith go bhféadfadh siad teacht isteach go fíorúil ar Microsoft Teams nó go bhféadfadh siad labhairt as Béarla agus go mbeadh córas aistriúcháin ann. Tá muidne sásta pé rud ar gá a dhéanamh chun cuidiú le haon cheann de na heagrais seo input a bheith acu san obair seo toisc go bhfuil sé chomh tábhachtach. Níl an mioneolas againn ó thaobh toghchánaíochta agus cad iad na bealaí difriúla chun cuidiú le hÚdarás na Gaeltachta mná a bheith tofa amach anseo. Ní raibh taifead maith ann thar na blianta. Bhí beirt tofa roimhe seo ar bhord an údaráis. Is jab mór é. B’fhéidir go dtarlóidh sé go huathoibríoch amach anseo. Sin dream amháin.

Ó thaobh na gcomharchumann, muna féidir leo teacht isteach, iarraim go gcuirfeadh siad cúpla nóta chugainn. Táimid sásta glacadh le haighneachtaí deireanacha nó síneadh ama a thabhairt. Tá aighneachtaí istigh ó eagrais agus daoine aonair difriúla. Go dtí go bhfuilimid críochnaithe ag deireadh na míosa seo, táimid sásta glacadh le haon aighneacht ó aon dream nó aon eagras maidir leis an méid atá os ár gcomhair. Más féidir le haon duine impí orthu fiú nóta a chur chugainn, chuideodh sé sin linn.

Is mian liom a chur ar an taifead go bhfuil an finné atá ag freastal ar an gcruinniú seo inniu i seomra coiste 4 laistigh de phurláin Thithe an Oireachtais. Caithfidh mé dul trí na gnáthrialacha.

An t-ábhar a bheidh muid ag breathnú air inniu ná grinnscrúdú réamhreachtach ar cheannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022. Meabhraím do chomhaltaí, d’fhinnéithe agus do bhaill foirne a chinntiú go bhfuil a ngutháin shoghluaiste múchta le linn an chruinnithe mar gur féidir leis na gléasanna seo cur isteach ar chóras craolacháin, eagarthóireachta agus fuaime Thithe an Oireachtais. Tá an rogha ag comhaltaí freastal ar an gcruinniú go fisiciúil sa seomra coiste nó go fíorúil ar Microsoft Teams, ar an gcoinníoll, i gcás cruinnithe poiblí, gur óna n-oifigí i dTithe an Oireachtais a dhéantar sin. Is riachtanas bunreachtúil é sin. Nuair atá comhaltaí ag freastal óna n-oifigí, ba chóir dóibh déanamh cinnte de go bhfuil a bhfíseáin ar siúl an t-am go léir agus iad féin le feiceáil ar an scáileán agus iad ag labhairt, agus déanamh cinnte de go bhfuil an micreafón múchta nuair nach bhfuil siad ag labhairt.

Cuirim ar aird an fhinné inniu go bhfuil finnéithe, de bhua Bhunreacht na hÉireann agus reachtaíochta araon, faoi chosaint ag lánphribhléid maidir leis an bhfianaise a thugann siad don chomhchoiste chomh fada agus atá siad lonnaithe laistigh de phurláin Thithe an Oireachtais agus an fhianaise sin á tabhairt acu. Ní féidir le finnéithe brath ar an gcosaint agus an fhianaise á tabhairt acu lasmuigh de phurláin Thithe an Oireachtais. Molaim don fhinné a bheith cúramach agus fianaise á tabhairt aici. Má ordaíonn an comhchoiste di éirí as fianaise a thabhairt i leith ní áirithe, ba chóir go ndéantar amhlaidh láithreach. Ordaítear di gan aon fhianaise a thabhairt nach fianaise í a bhaineann le hábhar na n-imeachtaí atá á bplé ag an gcomhchoiste. Ba chóir di a bheith ar an eolas go ndéanfar na ráitis tosaigh a cuireadh faoi bhráid an chomhchoiste a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin an chomhchoiste tar éis an chruinnithe seo.

Iarrtar ar fhinnéithe agus ar chomhaltaí araon an cleachtadh parlaiminte a urramú nár chóir, más féidir, daoine nó eintiteas a cháineadh ná líomhaintí a dhéanamh ina n-aghaidh, ná tuairimí a thabhairt maidir leo ina ainm, ina hainm nó ina n-ainmneacha ar shlí a bhféadfaí iad a aithint. Chomh maith leis sin, fiafraítear gan aon rud a rá a d’fhéadfaí breathnú air mar ábhar díobhálach do dhea-chlú aon duine nó eintiteas. Mar sin, dá bhféadfadh a ráitis a bheith clúmhillteach do dhuine nó eintiteas aitheanta, ordófar dóibh éirí as an ráiteas sin láithreach. Tá sé ríthábhachtach go ghéillfí leis an ordú sin láithreach má eisítear é.

Iarraim anois ar Shorcha Ní Chéilleachair, ceannasaí Thuismitheoirí na Gaeltachta, a ráiteas tosaigh a thabhairt.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.