Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 3 May 2023
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Ceannteidil an Bhille um Údarás na Gaeltachta (Leasú), 2022: Grinnscrúdú Réamhreachtach
Professor Gear?id ? Tuathaigh:
I gcásanna áirithe, ní bheidh an comhairleoir contae ag freastal ar an bpobal céanna - beidh sé nó sí ag freastal ar bhunphobal teanga a bhfuil sainriachtanais aige. Luaigh an Teachta cúrsaí oideachais. Ní bhaineann sé seo leis an gcomhairle chontae ach baineann sé le habhchóidíocht agus leis an gcultúr polaitíochta ina ndéantar cinntí. Má tá eisceacht le déanamh de scoil maidir leis an méid oidí atá ag teastáil, nó má tá rialacha le cur i bhfeidhm ionas nach mbeidh scoil á chónascadh ar bhonn teanga cé go mbeadh ciall leis seo ar chúinsí eile amhail cúrsaí taistil agus mar sin de - tá cúram abhchóidíochta ar an ionadaí poiblí.
Ní mar a chéile gach cás d'abhcóideacht eisiach ar son bhunphobal teanga. Déanaim amach sa deireadh thiar thall gur fearr an dá chúram sin a bheith neamhspleách ar a chéile. Ní le haon dímheas a deirim sin ar an méid a rinne an comhairleoir contae nó ní aon dímheas in aon chor ar cé chomh coinsiasach agus a bheadh comhairleoir contae. An rud atá á rá agam ná gur sainchúram é neartú agus buanú bunphobail teanga atá chomh leochaileach is atá na bunphobail theanga faoi láthair agus gur fearr go mbeadh an abhcóideacht, chomh maith le húsáid cumhachtaí, ceapadh scéimeanna agus mar sin de, go heisiach ag ionadaithe atá tofa ag an mbunphobal sin. Dála an scéil, sa chás áirithe sin bheadh amhras orm ar chóir go mbeadh vóta ag daoine nach bhfuil ina gcónaí sa Ghaeltacht i dtoghchán d’Údarás na Gaeltachta - fiú muintir na Gaeltachta atá ar deoraíocht nó thar an teorainn nó sa bhaile mór nó a leithéid. Is rud ar leith é Údarás na Gaeltachta. Má tá ionadaíocht le bheith ag bunphobal Gaeltachta is é bunphobal na Gaeltachta atá i gceist. Sin an tuairim a bheadh agam féin go pearsanta. Feicim go soiléir, agus géillim go hiomlán don rud atá ardaithe ag an Teachta, gur ceist bhreithiúnais é sa deireadh. Is dóigh liom féin gur go heisiach gur chóir don ionadaíocht seo a bheith.
No comments