Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 8 March 2023

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Seachtain na Gaeilge: Cruinniú leis na Scoileanna

Ms S?ofradh Bhreathnach-Peelo:

Chun a bheith macánta libh, is fadhb ollmhór é an t-athrú aeráide anseo in Éirinn. Mar is eol díobh, is tír bheag muid ach fós táimid ar cheann de na tíortha a bhfuil na hastaíochtaí gáis is airde in aghaidh an duine ar fud an domhain aici agus is é sin an t-eolas ón Global Carbon Council, GCC. Bíonn na tíortha i mbéal forbartha faoin éifeacht is measa ó na gníomhaíochtaí Éireannacha. De bharr na héifeachta seo, is daoine leithleacha muid a bheith bainteach leis an athrú aeráide. Conas a tharla sé go bhfuil tionchar ollmhór an domhain ag an tír bheag seo ina bhfuilimid? Bíonn tionchar ollmhór ag an téamh domhanda ar ardú leibhéal na mara, bíonn méadú ar líon na stoirmeacha, agus bíonn méadú ar thubaistí aimsire, gan ach cúpla ceann a lua. Tá slite ann gur féidir linn na hastaíochtaí seo a laghdú.

Is féidir dó na breoslaí iontaise a stopadh agus a laghdú, agus na hacmhainní in-athnuaite a fháil mar atá: fuinneamh gaoithe, fuinneamh hiodrálach, agus fuinneamh na gréine chomh maith. Má tá an leibhéal fuinnimh seo sroichte againn is féidir linn fadhb an athraithe aeráide a réiteach in Éirinn.

A chairde, is rud tábhachtach é go ndéanfaidh na daoine atá i láthair anseo, polaiteoirí na tíre seo, an réiteach seo, is é sin cibé rud a bheidh le déanamh acu. Tá an Rialtas Éireannach ag íoc faoi láthair as iompórtáil na breoslaí iontaise. Tá €1 milliún caite gach uair ar bhreoslaí ar nós ola agus gás san iompórtáil seo. Ba í Éire an dara tír deireanach as 28 tír san Eoraip ó thaobh spriocanna an fhuinnimh in-athnuaite a shroicheadh. Síníodh conarthaí éagsúla atá bainteach leis an athrú aeráide, ach ní chiallaíonn sé sin go bhfuil aon rud ag tarlú.

Tá cáin íoctha ag pobal na hÉireann atá ag dul isteach chuig an Rialtais. An é sin an fáth nach bhfuil an Rialtas ag iarraidh an ola, mar shampla, a stopadh, de bharr nach mbeadh an méid sin airgead ag teacht ina treo? Tá a fhios agam cad atá ar bhur n-intinn ó thaobh rudaí a chur i bhfeidhm; sé sin, nach déanfaidh an pobal na rudaí a chuirfear amach os a chomhair. Nuair a rinne an Rialtas an cosc ar thobac a chur ar aghaidh in 2004, chloígh an pobal leis an gcosc agus d’oibrigh sé. Tharla sé seo de bharr gur lean an pobal na gníomhaíochtaí a chur an Rialtas i bhfeidhm. Bhí a fhios ag an Rialtas ag an am go raibh an tobac contúirteach do shaol an gnáthdhuine ach tá an t-athrú aeráide níos contúirtí fós. Leanfaidh na daoine an Rialtas maidir leis na fadhbanna atá ann. Beidh an éifeacht athrú aeráide ag cruthú an domhain agus na timpeallachta le haghaidh mo ghlún agus glúine ár bpaistí. Cabhraigh linn anois, ionas go mbeadh an domhan réidh don todhchaí. Gabhaim buíochas leis an gcoiste.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.