Ms M?ir?n N? Choisdealbha-Seoige:

Maidir leis bhfeachtas Filleadh Abhaile, thug sé sin go leor rudaí chun solais dúinn. Tá go leor daoine tar éis bogadh abhaile nó athlonnú sa cheantar ach - cén chaoi a ndéarfaidh mé seo? - táimid ag déileáil leis na daoine atá tar éis bogadh isteach duine ar dhuine. Tá cásanna difriúla i gceist agus tá éilimh difriúla acu. Ó thaobh fostaíochta de, go dtí seo tháinig siad le jabanna mar gheall go raibh Gteic ansin, an infheistíocht déanta ag Údarás na Gaeltachta ann, agus an leathanbhanda sa cheantar. Thug sé cineál spás dóibh socrú síos. Tá tithe ceannaithe ag formhór na ndaoine sin agus déanta suas acu sular tháinig an scéim Croí Cónaithe. Tá daoine eile atá tar éis bogadh agus tá a ngnólachtaí féin tosaithe acu. Arís, thosaigh clár oideachais an údaráis agus Ollscoil Teicneolaíochta an Atlantaigh, ATU, ansin le gairid a bhí dírithe ar mhná i mbun ghnó. Tá triúr as ceantar Chonamara lár ar an gcúrsa sin agus is 15 duine ar fad atá ar an gcúrsa. Táimid ag obair le gach duine nó gach lánúin de réir na héilimh atá acu. An rud is mó a scanraigh muid ná go raibh daoine as an áit brúite amach as an gceantar mar gheall ar easpa tithe sóisialta agus is sin é an áit a tháinig an tábhacht a bhaineann leis na sráidbhaile chun solais, chomh maith le hinfreastruchtúr bunúsach sa sráidbhaile féin.

Ó thaobh ciste infreastruchtúir Gaeltachta, bhí a leithéid ann cheana agus d’oibrigh sé go maith mar bhí an t-airgead dírithe le bheith caite sa Ghaeltacht agus ar na hoileáin ar thograí caipitil. Is dóigh nach rabhaimid i gcomórtas le cistí eile. Níl a fhios agam an breis chiste a bhí ann don chomhairle contae sna contaetha difriúla a bhfuil Gaeltachtaí iontu sa chaoi go mbeadh siad in ann an infreastruchtúr a choinneáil suas go caighdeán agus a bheith ag breathnú amach ar an todhchaí freisin ó taobh forbairtí de. Is é sin an tábhacht a bhaineann leis na sráidbhailte. Tá éilimh á dhéanamh ar thithe sóisialta ag daoine atá brúite amach as a gceantair agus tá sé sin ag bánú an cheantair freisin.