Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 21 September 2022
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Díolúintí i leith Staidéar na Gaeilge sa Mheánscolaíocht: Plé
Mr. Julian de Sp?inn:
An fhadhb leis an athbhreithniú - más féidir athbhreithniú a ghlaoch air - ná níor cuireadh an t-eolas sin ar fáil chun tuairimíocht a dhéanamh. Ar a laghad, beidh deis ag an gcomhchoiste an t-eolas sin a lorg ón Roinn. Bhí fachtóirí eile ann, mar a dúirt an Cathaoirleach, ó thaobh Covid de. B'fhéidir nach raibh an teacht céanna ar phríomhoidí sa tréimhse sin. B'fhéidir go n-éireoidh rudaí níos measa nuair a bheidh teacht ag na tuismitheoirí ar na príomhoidí. Ní raibh an méid céanna daoine ag teacht isteach sa tír. Sular tharla an cruachás san Úcráin ar ndóigh, ní raibh daoine ag teacht isteach sa tír don chúpla bliain sin leis an Covid freisin. Mar sin ní raibh siad san áireamh sna díolúintí. Tá an-chuid fachtóirí ann a d'fhéadfadh scéal níos measa a bheith i gceist ó thaobh na ndíolúintí agus muid ag bogadh ar aghaidh.
An rud is soiléire domsa ó thaobh líon na ndíolúintí ná go bhfuil an uimhir ag fás agus ní fheicim é sin ag stopadh. Mar a dúirt an Ollamh Pádraig Ó Duibhir i nuachtán Dé Luain, cathain a thiocfaidh pointe go dtosóidh daoine ag ceistiú an Ghaeilge mar chroí-ábhar na hardteistiméireachta arís? Má ardaíonn an céatadán ó 11% go dtí 15% go dtí 20%, cén pointe a déarfaidh daoine go bhfuil sé in am an Ghaeilge a dhéanamh mar ábhar roghnach? Beidh impleachtaí thar a bheith tromchúiseach ann má théimid síos an bóthar sin. Is é sin an fáth go bhfuil gá ann teacht chun tosaigh ar sin ar fad in ionad ligean don rud. Tá an Roinn tar éis ligean don rud méadú ó 2000 nuair a bhí an figiúr 2.5% - tá sé go dtí 11% anois - agus níl sé ach ag dul i mbealach amháin san iar-bhunscoil.
No comments