Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 21 September 2022
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Díolúintí i leith Staidéar na Gaeilge sa Mheánscolaíocht: Plé
Mr. Julian de Sp?inn:
Tá an ceart ag Bláthnaid Ní Ghréacháin arís agus nuair a théann sí isteach sa chaint níos mó - tá sé seo ag tarlú le gach duine atá caint - tosaíonn na hábhair eile gur gá iad a réiteach chun tosaigh freisin. Tagann sé seo ar ais go dtí an bunphointe a bhí mé ag iarraidh a dhéanamh níos luaithe agus atá tar éis teacht chun cinn ag gach duine a bhí ag caint anseo arís, is é sin nach bhfuil aon pholasaí ann a cheanglaíonn na rudaí seo ó thús go deireadh. Tá sé geallta sa chlár Rialtais agus geallta ag Fianna Fáil - tá brón orm agus an Teachta Ó Muimhneacháin ag féachaint orm anois - ach dá bhféadfadh Fianna Fáil feidhmiú air seo, tá deis ann. Ní comórtas é seo, dár ndóigh. Nuair a thagann sé go dtí an teanga agus an Ghaeilge agus an Ghaeltacht, táimid ag iarraidh go mbeidh an rud is fearr déanta. Bíonn gach polaiteoir ag tacú de ghnáth agus ag teacht taobh thiar dó sin. Aon uair a théann an reachtaíocht agus rudaí eile tríd, de ghnáth, bíonn na polaiteoirí ar fad taobh thiar de.
Is í an fhadhb atá againn áfach ná go bhfuil rud éigin geallta sa chlár Rialtais. Tá rud éigin a bhí geallta ag roinnt mhaith de na páirtithe polaitiúla i rith an olltoghcháin. Tá fadhb aitheanta againn ar fad a bhaineann ní hamháin le díolúintí ach le 20 rud eile. Tá bealach chun tosaigh agus feictear sa pholasaí oideachas Gaeltachta, nuair a fheictear air ó thús go deireadh agus ar na leibhéil éagsúla, go dtugann sé tacaíocht agus comhthéacs do gach rud a bhaineann le polasaí oideachais Ghaeltachta ach, ar fháth éigin, nílimid ag bogadh ar an rud is bunúsaí le polasaí a chur le chéile.
Is é an rud is mó atá ag cur iontais ormsa ná go bhfuil sé geallta ach níl aon fheidhm á tabhairt don rud atá geallta agus is é sin an rud a chaithfear a dhéanamh. Caithfear bogadh air sin agus caithfidh sé sin teacht ó cheannasaíocht. Is léir dom ón méid plé atá déanta agam le cúrsaí na Roinne Oideachais agus eile ná nach bhfuil siad chun bogadh air sin. Tógfaidh sé Rialtas, Aire agus na polaiteoirí ar fad le rá gur gá dúinn bogadh air seo anois. Táimid breis agus 100 bliain ar aghaidh ó bunaíodh an Stát ach ní raibh polasaí riamh ann, ó bunaíodh é, faoi mhúineadh na Gaeilge ó thús go deireadh. Ní dhéanann sé sin aon chiall domsa. Conas a fhéadfadh sé aon chiall a dhéanamh d'aon duine eile? Is gá bogadh air sin anois.
Rinneamar rud amháin a phlé inniu, beimid ag plé rud eile amárach agus beimid ag teacht ar ais ag iarraidh cén fáth nach bhfuil na rudaí seo ag feidhmiú nó ag oibriú amach i gceart. Is é an sampla is mó atá againn de rud éigin go bhfuil toil, seilbh agus ceannach isteach ann cheana féin ná an polasaí oideachais Ghaeltachta. Cén fáth nach bhféadfaimid é sin a dhéanamh sa chóras trí chéile? Ní fheicim é.
No comments