Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 21 September 2022

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Díolúintí i leith Staidéar na Gaeilge sa Mheánscolaíocht: Plé

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tá leithscéal faighte ón Seanadóir Mullen. Leanfaidh an cruinniú seo ar aghaidh go dtí 4 a chlog más gá; ach ní gá. Cuirim fáilte roimh chomhaltaí an choiste agus roimh aon Chomhalta eile a thagann isteach. Cuirim fáilte freisin roimh na finnéithe a bheidh ag labhairt os ár gcomhair inniu agus roimh ár lucht féachana ar Theilifís an Oireachtais.

Cuirim fáilte roimh ard-rúnaí An Fhorais Pátrúnachta, Caoimhín Ó hEaghra; ard-rúnaí Chonradh na Gaeilge, Julian de Spáinn; uachtarán Chonradh na Gaeilge, Paula Melvin; bainisteoir abhcóideachta Chonradh na Gaeilge, Róisín Ní Chinnéide; ardfheidhmeannach Ghaeloideachais, Bláthnaid Ní Ghréacháin; agus uachtarán Ghaeloideachais, Mícheál Mac Donnacha.

Tá Róisín Ní Chinnéide tar éis jab nua a thosú, an jab a bhíodh ag Peadar Mac Fhlannchadha. Bhíodh Peadar anseo cuíosach minic ag tabhairt cuidiú dúinn, ní hamháin sa choiste seo agus san obair atá á déanamh againn. Tá coiste eile ann a bhíonn ag déileáil le húsáid na Gaeilge i dTithe an Oireachtais agus bhí sé an-chabhrach leis sin agus le cur chun cinn na Gaeilge. Is trua linn go bhfuil sé tar éis éirí as agus dul ar phinsean ach tá a fhios agam nach bhfuil sé imithe go hiomlán. Beidh sé sa chúlra agus tá súil agam go mbeidh an ról céanna, agus b’fhéidir ról níos mó fiú, le himirt ag Róisín. Cad a deir siad faoi bhróga móra a líonadh?

Sula dtosaímid ár mbreathnú ar an ábhar inniu, caithfidh mé roinnt rialacha agus treoracha a léamh. Meabhraím do chomhaltaí, d’fhinnéithe agus do bhaill fhoirne a chinntiú go bhfuil a ngutháin shoghluaiste múchta le linn an chruinnithe mar gur féidir leis na gléasanna sin cur as do chóras craolacháin, eagarthóireachta agus fuaime Thithe an Oireachtais.

Tá an rogha ag comhaltaí freastal ar an gcruinniú go fisiciúil sa seomra coiste nó go fíorúil ar Microsoft Teams, ar an gcoinníoll, i gcás cruinnithe phoiblí, gur óna n-oifigí i dTithe an Oireachtais a dhéantar sin. Is riachtanas bunreachtúil é sin. Nuair atá comhaltaí ag freastal óna n-oifigí, ba chóir dóibh a bhfíseáin a bheith ar siúl agus iad féin le feiceáil ar an scáileán. Chomh maith leis sin, ba chóir dóibh a chinntiú go bhfuil a micreafóin múchta nuair nach bhfuil siad ag caint.

Cuirim ar aird na bhfinnéithe go bhfuil siad, de bhua Bhunreacht na hÉireann agus reachtaíochta araon, faoi chosaint ag lánphribhléid maidir leis an bhfianaise a thugann siad don chomhchoiste chomh fada agus atá siad lonnaithe laistigh de phurláin Thithe an Oireachtais agus an fhianaise sin á tabhairt acu. Ordaítear dóibh gan aon fhianaise a thabhairt nach fianaise í a bhaineann le hábhar na n-imeachtaí atá á bplé ag an gcomhchoiste. Ba chóir dóibh a bheith ar an eolas go ndéanfar na ráitis tosaigh a chuireann siad faoi bhráid an chomhchoiste a fhoilsiú ar shuíomh gréasáin an chomhchoiste tar éis an chruinnithe seo.

Fiafraítear d’fhinnéithe agus do chomhaltaí araon an cleachtadh parlaiminte a urramú nár chóir, más féidir, duine nó eintiteas a cháineadh, nó líomhaintí a dhéanamh ina n-aghaidh nó tuairimí a thabhairt maidir leo ina ainm, ina hainm nó ina n-ainmneacha ar shlí ina bhféadfaí iad a aithint. Chomh maith leis sin, fiafraítear dóibh gan aon rud a rá a d’fhéadfaí breathnú air mar ábhar díobhálach do dhea-chlú aon duine nó eintiteas. Mar sin, dá bhféadfadh a ráitis a bheith clúmhillteach do dhuine nó eintiteas aitheanta, ordófar dóibh éirí as an ráiteas láithreach. Tá sé ríthábhachtach go ngéillfeadh siad leis an ordú sin má eisítear é.

Measaim go bhfuil muid réidh chun tús a chur leis an seisiún seo. Ar dtús báire, iarraim ar ard-rúnaí an Fhorais Phátrúnachta, Caoimhín Ó hEaghra, labhairt linn.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.