Mr. John ? Liod?in:

Gabhaim buíochas leis an gCathaoirleach agus le comhaltaí an choiste as an gcuireadh. Ní minic a bhíonn duine de mo leithéid sásta cuireadh a fháil teacht os comhair chomhchoiste an Oireachtais, ach ní mar sin atá sé. Is pribhléid í labhairt mar dhuine dátheangach sa Státseirbhís. Is iontach an rud é daoine ó scoileanna éagsúla, ar fud fad na tíre, a fheiceáil sa seomra inniu. Táim ag súil go mór lena gcuid ceisteanna a chloisteáil faoin ról agus faoi fholúntais atá sa Státseirbhís.

Ar an gcéad dul síos céard a dhéanaim? Oibrím sa Roinn Airgeadais. Is príomhoifigeach cúnta mé agus bím ag plé le cistí infheistíochta nó investment funds agus leis an reachtaíocht go hidirnáisiúnta san Eoraip agus go náisiúnta. Táim ag obair sa Roinn Airgeadais le dhá bhliain anois agus tá sé an-spéisiúil mar ról toisc go mbím ag breathnú ar dhlíthe nua atá le teacht isteach agus an tionchar a bheadh ag na polasaithe, na dlíthe agus an reachtaíocht sin ar chúrsaí in Éirinn agus ar chúrsaí san Eoraip.

Roimhe sin bhí mé ag obair sa Roinn Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe ag plé le hathchóiriú na Státseirbhíse. Is éard bhí i gceist leis an ról sin ná breathnú ar an Státseirbhís agus ar an earnáil phoiblí trí cheile agus chun fáil amach céard iad na bealaí atá ann chun an córas a fheabhsú, más féidir.

Roimhe sin fós sular tháinig mé isteach sa Státseirbhís, bhí me ag obair le Conradh na Gaeilge, ag bualadh le scoileanna, ag dul timpeall le rudaí éagsúla a fhorbairt, ag obair ar Sheachtain na Gaeilge agus ar rudaí eile nach iad leis an gconradh.

Inseoidh mé píosa beag fúm féin. Sular thosaigh mé isteach sa Státseirbhís, bhí mé in Ollscoil Mhá Nuad, ollscoil den scoth. Molaim go láidir í do na haíonna scoile atá anseo smaoineamh dul go Má Nuad nuair a bheidh siad críochnaithe ar an scoil. Thug mé faoi chúrsa sa dlí agus sa Nua-Ghaeilge inti. Bhí sé sin an-spéisiúil mar eispéireas. Bhí deis agam cúrsaí cumarsáide a fhorbairt agus bualadh le cairde nua agus eile istigh san ollscoil. Nuair a bhí mé san ollscoil, thuig mé go raibh mé ag iarraidh dul isteach sa Státseirbhís nuair a bhí céim bainte amach agam. Bhí mé ag iarraidh é sin a dhéanamh mar gur thuig mé go raibh go leor deiseanna ann do dhaoine a raibh Gaeilge agus Béarla acu agus a raibh in ann feidhmiú go dátheangach.

Táim anseo inniu chun labhairt leis an gcoiste faoin taithí atá agamsa mar dhuine agus mar oifigeach dátheangach sa Státseirbhís. Dúirt mé ag an tús go bhfuil mé ag obair sa Roinn Airgeadais agus go bhfuil mé ag feidhmiú mar phríomhoifigeach cúnta. Is teideal an-fhada agus an-seanfhaiseanta é sin. B’fhéidir go bhfuil sibh ag cur ceiste orthu féin faoi céard a dhéanann an fear sin ó a naoi a chlog ar maidin ar aghaidh. Bím ag breathnú ar an earnáil trí chéile, ar na cistí infheistíochta, ar na seirbhísí airgeadais agus ar conas gur féidir linn a chinntiú go bhfuil an córas agus an earnáil sin ag feidhmiú i gceart.

Is í cuid den ról na go dtéim chun na hEorpa go sách minic agus bím ag freastal ar chruinnithe de chuid Chomhairle an Aontais Eorpaigh ag labhairt mar gheall ar sheirbhísí airgeadais. Mar is eol dúinn ar fad, tá Éire ina chuid den Aontas Eorpach agus tá 26 thír eile. Bíonn siadsan timpeall an bhoird ag na cruinnithe sin. Measaim go bhfuil sé iontach nuair a bhím agus daoine eile atá dátheangach ag freastal ar na cruinnithe sin go bhfuil a dteanga féin ag chuile thír atá timpeall an bhoird. Tá dhá theanga againn in Éirinn agus is féidir linn an dá cheann a labhairt ag na cruinnithe sin. Tá sé de phribhléid agam, le linn dom a bheith ag labhairt ag na cruinnithe sin mar gheall ar chistí infheistíochta, seirbhísí airgeadais nó ar rudaí den chineál sin, go mbím in ann tús a chur le cibé rud atá le rá ag am as Gaeilge. Ní chreidfeá an méid daoine a thagann chugam i lár cruinnithe nó ina dhiaidh lena rá liom nár chualadar Gaeilge á labhairt ag cruinnithe riamh nó á labhairt féin. Ansin tuigeann siad go bhfuil níos mó ná teanga amháin in Éirinn. Tá sé sin thar a bheith spreagúil agus spéisiúil.

Is í an taithí atá agam mar dhuine dátheangach agus arís an fáth ar tháinig mé isteach sa Státseirbhís ná gur thuig mé go raibh go leor deiseanna ann agus go raibh éagsúlacht oibre den scoth istigh sa Státseirbhís. Uaireanta, cloistear daoine ag caint faoin ról mar státseirbhíseach agus bíonn an chuma ar an scéal gur jab leadránach nó leamh atá ann. Is teideal é státseirbhíseach a chuimsíonn go leor rudaí. Laistigh den sé bliana atá caite agam sa Státseirbhís bhí mé ag eagrú imeachtaí, ag scríobh tuarascálacha, ag plé le cúrsaí acmhainní daonna, anois bím i mbun idirbheartaíochta ar dhlíthe agus ar reachtaíocht nua, agus bím ag bualadh le geallsealbhóirí agus daoine éagsúla. Bím ag plé le dlíthe a bhíonn ag teacht isteach anseo sa Pharlaimint, i mo shuí ar chúl an tSeomra chun cuidiú leis an Aire nuair atá díospóireachtaí ag dul ar aghaidh mar gheall ar na dlíthe sin agus araile. Tá go leor i gceist leis an ról.

Má thógtar gnáth lá, b’fhéidir go mbeadh ceist curtha orm chun imeacht a eagrú nó bualadh le geallsealbhóirí nó le daoine ón bpobal nó, b’fhéidir, go n-iarrfar orm óráid a chur le chéile a mbeadh á tabhairt ag an Aire nó ag an Taoiseach mar gheall ar sheirbhísí airgeadais. Ní dóigh liom go bhfuil go leor róil mar sin amuigh ann gur féidir le duine blaiseadh beag d’eispéiris éagsúla a fháil. Mar sin, molaim go láidir do na finnéithe smaoineamh ar róil sa Státseirbhís nuair atá an scoil nó an coláiste curtha díobh.

Is é an rud faoina bheith dátheangach ná, faoi láthair, nach mbím ag obair trí Ghaeilge ó lá go lá ach amháin nuair is gá dom é sin a dhéanamh nó, mar a dúirt mé, nuair a bhím aga labhairt ag cruinniú san Eoraip. Bíonn an deis ann i gcónaí, ámh, go mbímse aitheanta mar dhuine le Gaeilge istigh sa Roinn Airgeadais agus má tá duine ag teacht i dteagmháil leis an Aire nó leis an Roinn agus ar spéis leo a ngnó, mar is ceart, a dhéanamh leis an Roinn trí Ghaeilge, mbímse ar fáil chun labhairt leo. Is deis agus buntáiste é sin a bhíonn ag oifigigh dátheangacha nach mbíonn ag oifigigh eile.

Mar a dúirt mé, táim ag súil go mór le ceisteanna ó na finnéithe mar gheall ar róil sa Státseirbhís agus tá súil agam go mbeidh siad ag smaoineamh ar na folúntais ar fad atá ann amach anseo. Gabhaim míle buíochas as a bheith ag éisteacht liom.