Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 13 April 2022

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Foilsitheoireacht agus Léitheoireacht na Gaeilge: Plé (Atógáil)

Professor Alan Titley:

Déanfaidh mé iarracht cuid de na ceisteanna sin a fhreagairt ar shlí chuimsitheach. Is é an rud is tábhachtaí ó thaobh na hiriseoireachta de ná go mbeadh, ní suim san iriseoireacht, ach suim in ábhar éigin. Ar shlí níl a leithéid agus iriseoir neamhspleách ón ábhar ina bhfuil suim aige nó aici. Fuarthas amach ó a bheith ag plé le cúrsaí oideachais i gcoláiste oiliúna ar feadh na céadta bliana ar feadh tamaill gur ghlac na mic léinn páirt i gcumainn a bhain le gach aon ábhar faoin spéir. Bhí cumainn Ghaelach, staire, ceoil, tíreolais agus sléibhteoireachta. Ní raibh oiread is cumann oideachais amháin ann. Ní raibh aon spéis ag na mic léinn san ábhar acadúil oideachas. Bhí spéis acu sa mhúinteoireacht agus i rudaí eile. Samhlaímse, go leor de na daoine a ghabhann le hiriseoireacht, b'fhéidir go samhlaíonn siad go bhfuil eochair draíochta éigin ansin a dhéanfaidh iriseoirí díobh. An rud is mó a dhéanann iriseoireacht díot ná go bhfuil spéis agat i rud éigin; sin an rud is tábhachtaí.

Bhíomar ag caint ar na hirisí san ollscoil agus arís níor cheart a bheith róbhuartha faoi. Tá fuinneamh iontach sa dream seo agus athraíonn sé ó bhliain go bliain. B'fhéidir nach mairfeadh Breacgo deo na ndeor. B'fhéidir go dtarlódh sé tar éis cúpla bliain go dtiocfadh dream ar an bhfód nach mbeidh aon spéis acu ann. Is cuimhin liom go raibh Síoli gCorcaigh fadó, bhí Macallai nGaillimh agus bhí Nua Aoisi gColáiste na hOllscoile Baile Átha Cliath. Gabhann sé timpeall agus is é an rud a thiománann na hirisí sin ná dream beag de dhaoine iontacha a chuireann rompu go mbeadh a leithéid ann. Níor ghá go mbeadh siad sin ann i gcónaí ach is dóigh liom go mbeidh irisí na mac léinn ann i gcónaí riamh. An rud a bhí Cathal Goan ag rá mar gheall ar an gcomhchaidreamh agus ar an gcomh mic léinn, arís bhí sé sin ann agus b'fhéidir go bhfuil breall arís orm. Is dóigh liom gur tháinig deireadh leis sin nuair a thit rudaí as a chéile nuair a rinne na bainc an tír a robáil. Sílim go bhfuil freagraí ar chuid de na ceisteanna ansin.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.