Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 23 February 2022
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Foilsitheoireacht agus Léitheoireacht na Gaeilge: Foras na Gaeilge.
Mr. Seosamh Ó Murchú:
Tá iarrachtaí ar bun agus tá súil againn ar an aoisghrúpa sin, na déagóirí. Mar a dúradh, is ag an aois sin a imíonn cuid mhaith acu ón ngnáthléitheoireacht, scíthléitheoireacht mar a déarfá. Cuimhnímis go mbíonn an t-uafás le déanamh acu. Ar scoil, bíonn téacsanna móra troma le léamh acu ó thús deireadh an lae.
Rud atá tugtha faoi deara againn, áfach, ná go bhfilleann na daoine sin ar an léamh go minic. Más léitheoirí iad a bhfuil nósanna léitheoireachta bunaithe acu agus go bhfuil siad go maith sa bhunscoil, b'fhéidir go dtagann tréimhse áirithe lá ina dhiaidh nuair nach mbíonn an oiread sin á léamh acu. Tá sé tugtha faoi deara go bhfilleann go leor acu nuair a bhíonn na déaga fágtha ina ndiaidh acu agus iad ina 20idí. D’fhéadfadh tuismitheoirí nósanna léitheoireachta a bhunú i measc a gcuid leanaí féin. Dá bharr sin, b’fhéidir gurb é sin an fáth go bhfuil níos mó béime curtha ar nósanna léitheoireachta a bhunú ag leibhéal na bunscoile, suas go dtí aois 12 agus 13. Gné eile nach gcuimhníonn daoine uirthi go minic ná go mbíonn go leor de na déagóirí, a bhfuil spéis acu sa léitheoireacht, ag léamh leabhair do dhaoine fásta. Maidir leis an léitheoir cíocrach sna déaga - táim ag cuimhneamh ar ábhair úrscéalta agus a leithéidí – agus más léitheoirí díograiseacha iad, santaíonn siad leabhair do dhaoine fásta.
Ba mhaith linn a cheapadh, maidir leis na leabhair atá foilsithe againn le Alan Titley, mórscríbhneoir na Gaeilge, gur éirigh linn sna húrscéalta sin atá curtha amach againn. Chun na haoisghrúpaí sin a thrasnú, ba cheart go mbeadh ábhair ann a mbeadh oiriúnach do go leor aoisghrúpaí. Is féidir le scríbhneoir cumasach mar é feidhmiú ar chúpla leibhéal. Táim in amhras faoina bheith ag soláthar leabhair atá teoranta d’aoisghrúpa cúng agus a rá gur saghas “teen lit” é. Tá a fhios agam go bhfuil a leithéid de sheánra i mBéarla. Táim in amhras faoi sa Ghaeilge chun an fhírinne a rá. Is é an rud a dhéanaimid leis na leabhair ag Alan Titley agus scríbhneoirí eile ar nós Áine Ní Ghlinn, ná leabhar maith a chur amach a bhíonn ar leibhéal áirithe deacrachta ach a bheadh suimiúil don léitheoir díograiseach, bíodh siad sna déaga nó níos sine ná sin.
No comments