Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 23 February 2022

Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Foilsitheoireacht agus Léitheoireacht na Gaeilge: Foras na Gaeilge.

Professor Regina Uí Chollatáin:

Is é ceann de na cuspóirí is mó atá ag an seisiún seo ná spreagadh na léitheoireachta. Cad é an dóigh a dtugtar faoi léitheoireacht a spreagadh i ndaoine nach bhfuil nósanna léitheoireachta acu le fada an lá? Luaigh an Seanadóir Clifford-Lee na dúshláin a bhaineann le ríomhleabhair agus a leithéid, ainneoin go bhfuil ceist ann faoin infheistíocht a dhéantar i ríomhleabhair. B'fhéidir go gcaithfear é sin a dhéanamh mar is beag duine atá san Astráil. Is duine mé atá i ndiaidh cuid mhaith ama a chaitheamh thar lár ag plé le pobail Gaeilge thar lear. Is beag duine atá ansin. Tá saint agus cíocras ann do leabhair Gaeilge nach bhfuil fáil acu orthu, ach is é an t-aon dóigh le hiad a chur ar fáil dóibh ná na ríomhleabhair. B'fhéidir gur gné í sin ar chóir dúinn díriú isteach uirthi díreach fiú don diaspóra agus ionas go gcothódh sé sin nós na léitheoireachta agus go spreagfadh sé an léitheoireacht.

Dúirt Seán Ó Coinn rud eile ansin faoi nósanna léitheoireachta ag déagóirí i gcomhthéacs ficsean agus a leithéid. Táimid i ndiaidh teacht trí phaindéim ina raibh leabhair á léamh ag gach duine ar domhan agus bhí éileamh ollmhór ar leabhair le dhá bhliain anuas. Caithfimid an deis a thapú ach tá cothromaíocht ansin mar tá muidne ag iarraidh Acht na dTeangacha Oifigiúla a chomhlíonadh fosta. Níl sé chomh dubh agus bán sin dúinn. Táimid ag iarraidh an chothromaíocht sin a fháil maidir le hábhar tarraingteach. Tá na húdair ann. Tá scríbhneoirí den scoth againn. B’fhéidir go bhféadfaimis comhoibriú agus fóram nó seimineár a bheith againn le hAontas na Scríbhneoirí Gaeilge le fáil amach ní hamháin cad é atá ó na foilsitheoirí, ach cad atá ó na scríbhneoirí agus iad ag scríobh. Táimid ag iarraidh iad a spreagadh níos mó agus tacaíocht a thabhairt dóibh le haitheantas a thabhairt don obair atá ar bun acu mar scríbhneoirí aitheanta agus mar ealaíontóirí.

Braithim go bhfuil an t-éileamh ar léamh do phaistí an-mhaith. Tá an scéim mheantóireachta anois ar bun. Tá scéimeanna maithe ar bun amhail GiveLeabharGaeilge atá bunaithe againn agus díreach seolta. Ní hé nach bhfuil scéimeanna ann agus á mbunú agus nach bhfuil obair thionscantach á déanamh. Cuideoidh an plé seo go mór liomsa inniu, ag plé ag gach leibhéal. Fáiltím roimh na ceisteanna faoi leabhair acadúla, ríomhleabhair, fhicsean agus gach rud. Tá rudaí ann ach caithfimid fóram comhpháirtíochta eile a bheith againn ina mbeidh plé réadúil ann faoi cad atá uainn ar fad idir phobal na Gaeilge, scríbhneoirí na Gaeilge agus fhoilsitheoirí na Gaeilge agus ansin léitheoireacht na Gaeilge a spreagadh. Is é sin an bun rud ar fad.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.