Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 8 December 2021
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Tithíocht agus Cúrsaí Pleanála Fisiciúla sa Ghaeltacht (Atógáil): Plé
Mr. Peadar Mac Fhlannchadha:
Níl mé ag iarraidh dul siar ar an méid a dúradh ach tá comharsana agam féin gur daoine óga iad agus éiríonn siad as an bpróiseas toisc go bhfuil sé róchostasach. Ní hé go bhfuil sé 500 bliain ó shin nuair a fuair mé cead pleanála. Bhí sé achrannach go leor ach ní raibh na costais sin ann.
Líonadh foirm iarratas isteach agus bhí roinnt réamhoibre ach ní raibh costais ar nós €20,000 nó €30,000 mar atá anois.
Tá ceist na dtithe saoire thar a bheith achrannach agus tháinig sé ar aghaidh sa seimineár a d'eagraigh muid le daoine ó na ceantair Ghaeltachta céanna. Bhí daoine ag rá go mba chóir cosc iomlán a chur ar thithe saoire agus bhí daoine eile ag rá go bhfuil cead ag daoine é a dhéanamh. Tá an rud seo an-leochaileach agus braitheann sé ar an duine. Má táimse i mo chónaí i mo cheantar féin agus má tá mé ag iarraidh go mbeadh deis ag mo chlann cead pleanála a fháil, tá dearcadh amháin agam. Má tá cúig acra le díol agam tá dearcadh iomlán difriúil agam mar tá mé ag iarraidh iad a dhíol agus dul ar an bpinsean. Tá sé thar a bheith leochaileach mar sin agus tháinig sin tríd go minic sa seimineár plé a bhí againn. An cur chuige a bhí againn ansin ná go raibh grúpaí difriúla againn.
Chuir an Cathaoirleach ceist faoin ráiteas ó cheithre phríomhfheidhmeannach chomhairle contae an tseachtain seo caite. Bhí an ráiteas thar a bheith suntasach mar go raibh siad tar éis teacht le chéile, go raibh siad tar éis plé a dhéanamh ar an rud agus go raibh siad ag leagan amach bealach dóibh féin dá mba rud é go raibh sé seo ag teacht ar aghaidh, cén chaoi go mbeadh siad féin in ann déileáil leis mar státseirbhísigh agus mar lucht riaracháin. B'fhéidir go bhfuil siad ag iarraidh an rud a chur ó dhoras ach sin an chéad uair go bhfaca mise go raibh daoine ag breathnú air mar bhóthar chun tosaigh agus go raibh daoine ag breathnú ar na céimeanna atá le glacadh má tá an cinneadh le déanamh. Téim ar ais chuig a raibh le rá ag an Teachta Ó Cuív ag an tús; go bhfuil gá an polasaí a cheapadh agus bogadh ar aghaidh ansin ar na ceisteanna eile.
Fágfaidh mé faoi mhuintir Ráth Chairn a mheas féin a thabhairt ach ceapaim go bhfuil sé le feiceáil cheana go bhfuil agus go mbeidh tionchar ollmhór ar chinneadh na hArd-Chúirte i gcás Ráth Chairn, muna mbeadh ann ach an spreagadh atá siad tar éis tabhairt do phobal na Gaeltachta fud fad na tíre. Sa chéad cruinniú leis na comhairlí contae i nGaillimh, i Maigh Eo agus i dTír Chonaill, cuireadh an cheist sin orthu agus ní go drogallach ach gur luadh go raibh an rud tugtha faoi deara acu agus go mbeadh orthu feidhmiú dá bharr. Cé go raibh cruinniú á lorg againn leis An Bord Pleanála le píosa fada, ní bhfuair muid é go dtí le déanaí ach glacaim leis go raibh siad ag fanacht go raibh ceist Ráth Chairn as an mbealach sular bhuail siad linn.
No comments