Mr. Tomás Ó Ruairc:

Tosnóidh mé ag an deireadh leis an bpointe maidir le soláthar agus an obair atá ar siúl ag Tithe an Oireachtais le Bille na dteangacha oifigiúla agus oibreoidh mé droim ar ais. Feicimid an rud céanna i gcás soláthar múinteoirí go ginearálta, ní h-amháin don Ghaeilge agus do ghairm na Gaelscolaíochta. Sa dhá chás, caithimid breathnú ar a bhfuil againne mar sholáthar, is é sin le rá, an 109,000 duine atá ar chlár na múinteoirí. Ag an am céanna, tá an ceart ag an gCathaoirleach gur ceart breathnú ar a mbeidh ag teacht isteach amach anseo, is é sin le rá, na hábhair oidí sa todhchaí agus obair ar an dá cosán ag an am céanna. In amantaí, bíonn an plé agus an dioscúrsa taobh amuigh de na Tithe ag breathnú ar oideachas tosaithe múinteoirí amháin. Déanann sin dearmad ar na riachtanais phráinneacha atá ag scoileanna anois díreach.

Tá an ceart ag an gCathaoirleach go bhfuil céimeanna áirithe go bhféadfaimis tógáil anois díreach leis an soláthar atá ann a fhás, is é sin le rá, COGG agus an córas atá aici le haghaidh múineadh ábhair iar-bhunscoile a mhúineadh trí Ghaeilge mar shampla. D'fhéadfaí é sin a fhorbairt amach anseo. Tagraím don soláthar atá ag Institiúid Oideachais Marino, an chéim BEd, agus d'fhéafdaí breathnú ar cén chaoi a fheidmíonn sé sin. Dhá shampla an-mhaith iad an dá chúrsa sin den soláthar reatha, is é sin le rá, uasoiliúnt i gcás COGG agus, ag an am céanna, i gcás Institiúid Oideachais Marino, an soláthar don todhchaí. Bheadh an Chomhairle Mhúinteoireachta ag tacú go láidir leis an gcur chuige sin nó tá an cur chuige céanna a ghlacadh againne don soláthar go ginearálta. Má bhreathnaítear ar na cúrsaí uasoiliúnt atá ag an Roinn Oideachais do na hábhair a luaigh mé níos túisce agus ag an am céanna an obair mhór a dhéanann muid, tá beagnach 70 cúrsa oideachais tosaithe múinteoirí sa tír idir bhunscolaíocht, iar-bhunscolaíocht agus breisoideachas. Caithfidh an Chomhairle Mhúinteoireachta iad sin a athbhreithniú agus a chreidiúnú gach cúig bliana ar an meán.

Ceist eile a luaigh an Cathaoirleach ag an tús ná an teannas - más féidir liom an téarma sin a úsáid - idir Ghaeilge ghairmiúil agus Gaeilge acadúil nó an litríocht agus mar sin. Tá sin athraithe go mór ó 2011 mar b'shin ceann de h-athruithe ba mhó a bhí ann ag an am nuair a rinneadh an-athstruchtúrú ar an soláthar sna cúrsaí oideachais tosaithe múinteoirí don bhunscolaíocht leis an méid ama a bhí á chaitheamh ar an nGaeilge acadúil agus a mhéadú i dtreo na Gaeilge gairmiúla. Tugadh aghaidh ar leith ar an gceist sin ag an am sin.

Is cinnte go bhfuil an ceart ag an gCathaoirleach chomh maith céanna maidir le ceiste an aitheantais do na cúrsaí breise a dhéanfadh múinteoirí nó an cháilíocht breise mar a luadh níos túisce. Tá a fhios againne ón obair atá muidne ag déanamh le múinteoirí ó thaobh taighde de agus ó thaobh ionduchtúcháin agus mar sin de gur cinnte go bhfuil siad ag lorg aitheantais. Go minic tá siad ag lorg aitheantais soiléir agus sofheicthe. Táim ag caint ar nós suaitheantais digiteacha nó digital badges. Tá an-bhéim air sin ag an soláthar tríú leibhéal go ginearálta.

Mar a dúirt an Cathaoirleach, bíonn daoine gnóthach agus bíonn siad tuirseach tar éis lae oibre. Mar sin is minic a bhíonn daoine ag cuardach soláthair solúbtha ionas go bhféadfaidís na credits a mhéadú thar thréimhse ama, mar shampla, agus obair de réir a chéile i dtreo céime nó i dtreo iarchéime maidir le foghlama breise. Bheadh an-seans ag an gcur chuige sin.

Is cinnte go bhfuil sé á sholáthar do mhúinteoirí. Tá siad ag freastail ina mílte ar chúrsaí éagsúla. Táim ag caint ar an bhfoghlaim ghairmiúil go ginearálta. An rud is mó atá uathu ná go dtuigfeadh an pobal céard atá siad ag déanamh agus cén fáth le go bhfaighidís an t-am atá de dhíth leis an bhfoghlaim sin a dhéanamh, go háirithe i gcás sealbhaithe teanga mar tógann sé sin tamall réasúnta fada mar atá a fhios againn ar fad.