Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Cuirim fáilte roimh an leasú seo ón Aire Stáit. Is céim chun cinn é agus tá sé dearfach, ach níl sé leathan go leor. Tá sé soiléir dúinn go bhfuil cumhachtaí breise ag teastáil ón gCoimisinéir Teanga. Táimid ag brath go huile is go hiomlán ar an oifig sin. Déanann an fhoireann obair na gcapall ar an talamh chuile lá. I ndáiríre, níl a fhios agam cén chaoi a leanann siad ar aghaidh. Tá frustrachas orm maidir leis an bpróiseas seo agus tá an fhoireann sin ag déileáil leis an bhfrustrachas céanna lá i ndiaidh lae agus ag iarraidh obair i mbealach dearfach le comhlachtaí agus le Ranna agus eagraíochtaí éagsúla chun cuidiú leo na freagrachtaí is bunúsaí atá orthu a chur chun cinn. Tá ár mbuíochas tuillte ag an gCoimisinéir Teanga agus ag an bhfoireann bheag atá aige. Ní mór dúinn cuimhneamh gur éirigh an chéad choimisinéir as a phost de bharr an chuir i gcéill gur chreid sé a bhí ann. Ba rud thar a bheith neamhghnách é go ndúirt sé go soiléir gur éirigh sé as a phost de bharr an chuir i gcéill a bhí i gceist ag an státchóras ó thaobh na Gaeilge de, más buan mo chuimhne. Ní dóigh liom go bhfuil aon dul chun cinn déanta ó shin ó thaobh an cur i gcéill de.

Is rud dearfach é an leasú ach ba chóir go mbeadh sé i bhfad níos leithne má táimid i ndáiríre faoin nGaeilge a chur chun cinn ar chuile leibhéal den státchóras agus faoi aitheantas a thabhairt gurb í an chéad teanga oifigiúla atá againn agus go bhfuil cearta bunúsacha i gceist an t-am uilig. D'fhoilsigh an Rialtas seo tuarascáil ó thaobh na gceantar tuaithe de i mBéarla uilig roimh an Nollaig agus níl cóip den tuarascáil le fáil i nGaeilge fós. Clúdaíonn sé an neamhaird atá á déanamh go laethúil ó thaobh na Gaeilge de. Bheadh sé i bhfad níos fearr dá mba rud é go raibh an tAire Stáit sásta dul ar ais agus smaoineamh ar na bealaí inar féidir tuilleadh cumhachtaí a thabhairt don Choimisinéir Teanga agus don oifig atá aige ionas go mbeidh siad in ann obair go réamhghníomhach. Tá sé sin ag teastáil má táimid i ndáiríre faoin nGaeilge. Tá ceannaireacht uainn ag teastáil ar leibhéal amháin agus ansin tá foireann ar an talamh atá in ann a chinntiú go bhfuil na dualgais bhunúsacha sin comhlíonta ag na heagraíochtaí éagsúla ag teastáil freisin. Ba chóir go mbeadh an fhoireann sin in ann breathnú i mbealach réamhghníomhach ní hamháin ar Bhillí ach ar pholasaí agus ar cháipéisí maidir leis an nGaeilge. Dá mba rud é go raibh an ról sin ag an gcoimisinéir, agus é bunaithe i bhforálacha an Bhille seo, bheimis níos faide siar an bhóthair agus b'fhéidir go mbeadh deireadh leis an gcur i gcéill faoi dheireadh.

Tá leasú agam faoi chumhachtaí breise freisin. Beidh orm teacht ar ais anois agus, mar a dúirt an Teachta Ó Snodaigh, bealach eile a fháil chun tuilleadh cumhachtaí a thabhairt don Choimisinéir Teanga. Fáiltím roimh an leasú.