Oireachtas Joint and Select Committees

Friday, 16 April 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: Céim an Choiste (Atógáil)

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Ní raibh mé ag súil le haon freagra eile ón Aire Stáit maidir leis seo. Is tréimhse trí bliana ag diúltú cearta atá i gceist i ndeireadh thiar toisc go ndúirt príomhfheidhmeannach éigin, nó duine éigin ó Roinn nó ó chomhlacht Stáit, nach féidir leo é seo a dhéanamh nó nach bhfuil sé ar a gcumas é a dhéanamh. Is é an rud atá taobh thiar de sin ar a lán bealaí ná nár mhaith leo é sin a dhéanamh nó an dualgas atá orthu a chomhlíonadh. Ba mhaith leo gan tabhairt faoin bhfadhb bhunúsach atá sa chomhlacht nó sa Roinn. Ba mhaith leo go gcuirfí é ar athló go ceann trí bliana agus, b’fhéidir, trí bliana eile ina dhiaidh sin, agus ar aghaidh mar sin. Is é sin an rud nach bhfuil luaite, ní hamháin go bhfuil trí bliana i gceist ach is féidir cur leis sin. Is é an fáth gur luaigh Pól Ó Gallchóir an straitéis 2030 ná gur faoin am a bheidh gach rud críochnaithe - an plean náisiúnta agus an coiste comhairleach curtha le chéile, agus an idirbheartaíocht idir an Aire Stáit agus na comhlachtaí Stáit ar fad déanta - beimid thuas ag 2030 agus beidh roinnt de na comhlachtaí Stáit seo tar éis síneadh ama a fháil gan cloí leis seo. Is í seo an fhadhb bhunúsach atá leis an gcaighdeánú.

Arís, mar a dúirt mé, níl a fhios againn. Má tá an tAire Stáit ag cur grúpa isteach i gcaighdeán nó i rangú difriúil, glacaim leis go mbeadh tuairim ag an Aire Stáit cheana féin an mbeidh siad nó nach mbeidh siad in ann an rud a chomhlíonadh agus mura mbeidh siad, b’fhéidir go bhfuil botún déanta sa chéad dul síos. Más rud é go mbeidh siad istigh i rangú amháin, tá an cinneadh déanta go síleann an tAire Stáit agus an coiste comhairleach gur chóir go mbeadh siad láidir go leor agus na hacmhainní acu tabhairt faoin dualgas breise atá á chur orthu chun a dhéanamh cinnte de go mbeidh seirbhísí Gaeilge ar fáil. Sa chás seo, tá deis ag an ngrúpa ansin argóint a dhéanamh leis an Aire Stáit agus a fhiafraí de síneadh ama a thabhairt dó suas go dtí trí bliana. Is fad agus achar ama i bhfad Éireann ró-fhada i mo thuairim féin é. Tá dhá bhliain luaite agamsa agus fiú amháin ansin nuair a bhí mé ag cur dhá bliain síos, bhí argóint idir mé féin agus na daoine timpeall orm mar ní raibh mise ach ag lorg go mbeadh bliain amháin curtha ann agus bhí na daoine seo ag rá liom gur chóir go mbeinn réadúil agus go nglacfainn leis nach mbogann an státchóras go tapa, agus ghlac mé le dhá bhliain mar sin. Tá dhá bhliain ró-mhall, i mo thuairim féin chun síneadh ama a fháil. Má smaoinítear air, táthar ag tabhairt tréimhse an phlean náisiúnta dóibh mar is é seo an breis ama a bheidh anuas air sin seachas an t-am atá ann cheana féin, am atá roghnaithe ag an gcoiste comhairleach agus ag an Aire Stáit féin chun é seo a dhéanamh agus bheadh sé an-deacair.

Thuigfinn dá mbeadh fadhb ann ó thaobh córas teicneolaíochta faisnéise, IT, de - in ainneoin gur cóir go mbeadh sé sin ar fáil beagnach láithreach ar aon nós - ach má tá comhlacht ann atá ag smaoineamh ar chóras IT a athrú agus go bhfuil an tráth ama is gá dó sin lasmuigh den tréimhse atá leagtha síos agus go bhfuil an comhlacht ag lorg trí bliana sa bhreis toisc go bhfuil sé ag athrú an chórais iomláin sa chomhlacht laistigh den tréimhse sin, bheadh loighic ag gabháil leis sin. Tá an córas atá anseo sa Bhille chomh hoscailte sin nach bhfuil sé sin maith go leor.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.