Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tairgim leasú Uimh. 225:

I leathanach 27, líne 32, “ar feadh tréimhse bhreise nach faide ná 3 mhí agus ar bhonn cúis ainmnithe eisceachtúil amháin, le toiliú an Choiste Chomhairligh” a chur isteach i ndiaidh “a fhadú”.

Tá gá le srian ar an tréimhse ama sula dtiocfaidh caighdeán i bhfeidhm. Tá leasú againn chun déanamh cinnte de nach mbeadh síneadh ama tugtha agus má tá ceann le bheith ann, nach dtabharfaí ach síneadh ama trí mhí agus amháin i gcás eisceachtúil. Tugann an fo-alt 19A(6)(c) mar atá sé curtha le chéile faoi láthair tréimhse trí mhí don Aire comhairliúchán a dhéanamh leis an bpobal mar gheall ar an dreachtchaighdeán. Is maith an rud é an comhairliúchán a dhéanamh, ach de réir 19A(7), is féidir leis an Aire an tréimhse sin a fhadú agus síneadh a chur leis chomh fada agus is mian léi nó leis, gan srian ar bith. Tá muidne ag iarraidh go mbeidh srian curtha leis chun go ndéanfar obair dá réir.

Tuigimid go léir, le linn paindéime mar seo ach go háirithe, go bhfuil gá le tréimhse chomhairliúcháin a shíneadh i gcásanna eisceachtúla. Ba chóir nach ndéanfaí a leithéid ach amháin i gcás eisceachtúil agus, dar ndóigh, is cás eisceachtúil é faoi láthair. Ba cheart go mbeadh srian le cé chomh fada agus is féidir an síneadh sin a dhéanamh. Molaimid trí mhí agus sa chaoi sin, beidh na saineolaithe ag tabhairt ceada i gcás eisceachtúil amháin in áit cead a bheith ag an Aire gach spriocdháta maidir leis an gcaighdeán a chur siar i gcónaí. Tá sé feicthe againn cheana féin go bhfuil gá le spriocdhátaí, agus mura bhfuil srian daingean le hathrú na spriocdhátaí, tá baol ann nach gcloífear leis na spriochdhátaí atá ann cheana féin. Tá muidne ag iarraidh go mbeidh siad cuibheasach daingean, ach aithnímid go bhfuil cás ann.

Luaigh iarchathaoirleach Fhoras na Gaeilge, Pól Ó Gallchóir, nuair a bhí sé os ár gcomhair, go raibh faitíos air faoi cé chomh héasca agus a bhí sé maolú a chur ar theacht i bhfeidhm na gcaighdeán, toisc go raibh na nithe is féidir a chur san áireamh ag lorg maolú an-oscailte agus an-leathan ach go háirithe. Mhol sé athbhreithniú ar an méid sin agus rinne sé tagairt do chomhlachtaí ag lorg maolaithe ar chaighdeán atá i bhfeidhm cheana féin ach go háirithe, ach níor chóir go mbeadh maolú eile ag baint leis an bpróiseas comhairliúchán sin.

Tá súil agam go mbeidh an tAire Stáit in ann smaoineamh ar an leasú seo ar a laghad agus déanamh cinnte de go bhfuil srian éigin leis an síneadh ama a bhíonn á lorg. Sa deireadh thiar thall, is é an rud atá i gceist leis seo ná cearta Gaeilgeoirí agus cur chuige ceart. Má chuirtear síneadh de shíor le rud, diúltaítear do chearta seirbhísí Stáit a mbeadh i gceist leis a lán cásanna mar seo. Tá an pobal i gcoitinne ag lorg na seirbhíse. Tá an tAire Stáit ag cur an chaighdeáin le chéile agus á rá go mba chomhair leis na comhlachtaí seo a dhéanamh agus tá siadsan ag iarraidh síneadh ama a fháil sula mbeidh an caighdeán aontaithe. Go minic ní bhíonn na cearta atá taobh thiar de seo á sásamh san idirlinn.