Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Bhí leasuithe agam maidir leis an gceist seo freisin. B'fhéidir go bhfuil siad as ord. Níl a fhios agam. Aontaím leis an Teachta Ó Snodaigh gurb é seo croílár na ceiste. Nuair a bhreathnaítear ar an mBille seo, tá 35 leathanach ann. Ó mo thaithí ar an gcoiste agus ó bheith ag éisteacht leis na daoine a tháinig os a chomhair, tá ceithre rud i gceist ach go háirithe. Theip ar na scéimeanna teanga go huile agus go hiomlán. Maidir le cúrsaí earcaíochta, tá easpa daoine le Gaeilge sa státchóras. Tá easpa cumhachta ag an gCoimisinéir Teanga freisin. Is é seirbhísí trí Ghaeilge sa Ghaeltacht an ceathrú rud. Is iad sin na mór-rudaí atá in easnamh.

Tá Bille againn anseo. Is iad earcaíocht agus seirbhísí an dá rud is tábhachtaí. Táim ag caint faoi sheirbhísí i nGaeilge do mhuintir na Gaeltachta agus daoine le Gaeilge sa státseirbhís. Nuair a foilsíodh an Bille, bhí deacracht agam an sprioc a fháil laistigh den 35 leathanach. Luaitear an sprioc de 20%. Is sprioc mhaith é ach tá sé ceilte. Bhí deacracht agam é a fháil. Bhí mé ag breathnú ar an mBille agus ag rá, "Jesus, cá bhfuil an mhír is tábhachtaí?" Theip orm i dtús báire ach ansin fuair mé é san alt dar teideal "Feidhmeanna an Choiste Chomhairligh". Tiocfaimid ar ais go dtí na feidhmeanna sin. Is i bhfo-mhír bheag, 18C(3)(b), atá sé. Deirtear ann "an líon foirne de chuid comhlachtaí poiblí atá inniúil i nGaeilge a mhéadú ionas go mbeidh, a luaithe is indéanta tar éis an lae bunaithe, 20 faoin gcéad ar a laghad den fhoireann a earcófar chuig comhlachtaí poiblí inniúil amhlaidh". Is é sin an méid atá ann faoin sprioc sin laistigh de 35 leathanach. Níl aitheantas ar bith ann don ghéarchéim atá ann ná don easpa daoine sa chóras a bhfuil inniúlacht acu sa Ghaeilge. Níl aon phráinn i gceist. Ní thuigim é sin. Táim ag dul ar ais dom féin, tar éis cúpla bliain a chaitheamh ar an gcoiste Gaeilge agus ag taisteal ar fud na tíre. Nuair a léigh mé é, bhí mé ag súil go mbeidh an sprioc sin le feiceáil go soiléir agus ag léim amach as an mBille ach tá sé ceilte agus i bhfolach. Ní féidir í a fheiceáil. Anois, nuair atá sé le léamh, níl spriocdháta ar bith i gceist.

Cuireann sé sin in iúl domsa gur cur i gcéill atá i gceist. Is téarma láidir é sin agus tá sé ráite agam cúpla uair laistigh de na cruinnithe seo. Tá drogall orm an téarma sin a úsáid mar is duine dearfach amach is amach mé ach tá sé deacair gan mo chuid frustrachais a chur in iúl nuair a bhreathnaím air sin, Bille nach bhfuil dáta ar bith ná aitheantas ar bith don ghéarchéim ann. Níl sa Bhille seo ach píosa beag den réiteach. Aontaím leis an Ollamh Ó Giollagáin. Níl i gceist anseo ach píosa beag. Tá práinn eile sa Ghaeltacht agus tá réitigh eile ag teastáil go géar uainn.

Caithfimid athrú agus glacadh anois leis na spriocdhátaí atá sna leasuithe seo. Bhí am i bhfad níos radacaí i gceist ag an gcoiste - 2025. Tá sé sin athraithe anois go dtí 2030 agus táim sásta rith leis sin, although i ndáiríre níl mé sásta beag nó mór. Nuair a phléadh é seo ag leibhéal an choiste, d'aontaigh Teachtaí Dála ó gach páirtí d'aon ghuth go raibh práinn le spriocamanna a chur isteach sa Bhille. Is é sin mo mhéid ag an bpointe seo.