Éamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Coiste comhairleach é seo mar sin nílimid ag rá céard a leagthas an Stát síos do chomhlachtaí poiblí. Táimid ag rá céard air a bheas aird ag an gcoiste comhairleach. Tá difríocht ollmhór idir an dá rud.

Dá nglacfaí le leasú an Fhreasúra, tá sé á rá go neamhbhalbh go mbeidh na cuspóirí seo a leanas ag an gcoiste comhairleach. Bheadh dhá chuspóir ag an gcoiste comhairleach mar sin, is iad sin an dá rud atá scríofa sa Bhille a chur i bhfeidhm. Breathnóimid ar an mBille agus tógfaimid sampla den dara cuspóir agus an rud a d'fhéadfadh tarlú leis dá mba rud é go mb'shin é an dá fheidhm sonrach amháin a bheadh ag an gcoiste comhairleach. Maítear in alt 18C.(3)(b) go mbeidh aird ag an gcoiste comhairleach ar an gcuspóir seo a leanas:

an líon foirne de chuid comhlachtaí poiblí atá inniúil i nGaeilge a mhéadú ionas go mbeidh, a luaithe is indéanta tar éis an lae bunaithe, 20 faoin gcéad ar a laghad den fhoireann a earcófar chuig comhlachtaí poiblí inniúil amhlaidh.

Go ginearálta, is sprioc an-réasúnta é sin ach i gcás Údarás na Gaeltachta agus an Coimisinéir Teanga, mar shampla, is siar 80% ón sprioc a bheadh muid ag dul. Bheadh duine tar éis a rá gurb é sin an dara sprioc agus go bhfuil an chéad sprioc an chéad rud agus nach raibh aon rud eile i gceist. Tá siad i bhfad ró-theann mar chuspóirí ag an gcoiste comhairleach.

Is féidir leis an gcoiste comhairleach, faoin gcaoi a bhfuil an tAire Stáit ag dul á dhéanamh, moltaí a dhéanamh, mar shampla, go gcaithfidh leithéidí Údarás na Gaeltachta agus an Choimisinéara Teanga déanamh cinnte de go bhfuil Gaeilge ag chuile bhall den fhoireann. Faoi seo áfach, beidh sé taobh amuigh de scóip an choiste. Tá sé ag maíomh go mbeidh na cuspóirí seo ag an gcoiste seachas go mbeidh aird ar na cuspóirí ach nach bhfuil sé teoranta do na cuspóirí sin. Caithfidh an solúbthacht seo a bheith ag an gcoiste comhairleach ach is féidir leis an gcoiste comhairleach dul agus moltaí a dhéanamh go gcaithfidh 20% de chainteoirí Gaeilge a bheith ag gach comhlacht poiblí agus go gcaithfidh comhlachtaí áirithe ainmnithe 60%, 80% nó 100% de chainteoirí Gaeilge a bheith acu, de réir mar is cuí. Bhí míthuiscint ann agus tuigim an míthuiscint a bhí ag an té a dhréachtaigh an leasú seo ach ní aontaím leis.