Oireachtas Joint and Select Committees

Thursday, 15 April 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: Céim an Choiste (Atógáil)

Photo of Aindrias MoynihanAindrias Moynihan (Cork North West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Is cinnte go dteastaíonn uaimse go mbeidh muintir na Gaeilge agus na Gaeltachta ar fud na tíre ábalta gnó a dhéanamh trí Ghaeilge agus nach mbeidh an státchóras ag cur iallach orthu iompú go Béarla ná ag cur baic uirthi.

Ní mhaireann muintir na Gaeilge laistigh den Ghaeltacht amháin. Beimid ag éileamh seirbhísí ar fud na tíre fiú lasmuigh de na bailte seirbhíse. Cé go bhfuil srian ann de bharr go bhfuil na leasuithe ag súil le seo dírithe ar chúrsaí Gaeltachta agus bhailte seirbhíse, tá éileamh againn ar fud na tíre.

Tá tairbhe ann agus aontaím leis sin. Tuigim go bhfuil an tAire báúil ó thaobh spriocanna éagsúla a leagan síos ar shlite éagsúla sa Bhille agus is rud dearfach é sin. Beidh seirbhísí difriúla sna Gaeltachtaí éagsúla ag feidhmiú níos fearr ná mar a chéile trí Ghaeilge agus athróidh sé ó Ghaeltacht go Gaeltacht. B’fhéidir go mbeadh na gardaí láidir agus bearnaí sa HSE i nGaeltacht amháin agus a mhalairt i nGaeltacht eile.

Ní dóigh liom go bhfuil one-size-fits-all ann agus gach seans go bhféadfaidh sé ann mar go bhfuil seirbhísí láidre i roinnt áiteanna. Gach seans go bhféadfaí spriocanna níos tapúla ná an 20% nó an 25% a bhaint amach i gcomhair cuid acu. Ní theastódh uaim go mbeadh bearnaí ná slí á dtabhairt do sheirbhísí sleamhnú ná cúlú siar.

Seachas one-size-fits-all a leagan síos, an bhfuil slí chun an brú a choimeád in áiteanna a bhfuil seirbhísí againn anois agus é a bhrú ar aghaidh agus an brú a choimeád in áiteanna eile a bhfuil na bearnaí ann?

Is é ceann de na rudaí is mó ná go bhfuil an coiste comhairleach ann chun comhairle a thabhairt. An mbeadh aon slí go bhféadfadh sé cabhrú leis na spriocdhátaí a leagan síos agus a chinntiú go mbeidís ann chomh tapa agus is féidir? Teastaíonn ó mhuintir na Gaeilge agus ó mhuintir na Gaeltachta go mbeidh na seirbhísí ann chomh tapa agus is féidir agus b’fhéidir níos tapúla ná 2025, mar atá leagtha amach. An féidir one-size-fits-all a dhéanamh nó an bhfuil slí ann chun é a dhéanamh níos tapúla? Tá tairbhe sna leasuithe agus mholfainn don Aire Stáit féachaint orthu.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.