Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Bheadh sé ciallmhar dá mbeadh an tAire Stáit in ann éisteacht agus breathnú ar an alt seo ina iomlán agus cad atá i gceist, seachas díreach breathnú ar phíosa anseo agus píosa ansiúd. Sin an saghas cluiche atá ar siúl againne anseo, idir muidne sa Fhreasúra agus an Rialtas. Bheadh sé níos ciallmhaire éisteacht leis an méid atá á rá againn agus teacht ar ais le Bille difriúil.

Má bhreathnaímid ar alt 6, faoin bhfotheideal "Comhaltas an Choiste Chomhairligh", beidh sé soiléir dúinn go bhfuil 12 fo-alt - 18B.(1) go 18B.(12) - i gceist maidir leis na comhaltaí agus na bearta a bheidh le déanamh acu agus mar sin de. Is iad fo-ailt (1), (2), agus (3) a dhíríonn isteach ar na baill féin. Léiríonn sé sin rud domsa. Mar a dúirt mé, as an 12 fo-alt ní phléann ach trí cinn le hionadaíocht ar an gcoiste seo. Ní leor é sin. Téann an Bille ar aghaidh le fo-ailt (4), (5), (6), srl., a bhaineann leis an tréimhse a bheidh i gceist leis an gcoiste. Beidh duine in ann suí ar an gcoiste ar feadh dhá thréimhse, agus mar sin de. Tá níos lú ná ceithre fho-alt, trí cinn, ag déileáil leis na daoine a bheidh ar an gcoiste, agus is é sin an rud is tábhachtaí.

Ar aon leis na Teachtaí Ó Snodaigh agus Ó Cuív, agus Teachtaí Dála eile, tá mise ag cur leasuithe ar aghaidh ach níl an Rialtas ag éisteacht leis an teachtaireacht. Má tá an Rialtas chun coiste comhairleach a bhunú, cén fáth agus cén feidhm a bheidh ag an gcoiste sin? Leanann an Bille ar aghaidh ag leagan amach go mbeidh ionadaithe ó Ranna éagsúla ar an gcoiste. Ní mór dom a rá go bhfuil daoine sna Ranna sin, taobh amuigh de Roinn na Gaeltachta, nach bhfuil focal Gaeilge acu. Beidh ionadaí ag an Aire Caiteachais Phoiblí agus Athchóirithe ar an gcoiste. Beidh duine ón tSeirbhís um Cheapacháin Phoiblí ann, agus mar sin de.

Cosúil le daoine eile, tá mise ag rá go mba chóir go mbeadh ionadaí ann ar son phobal na Gaeltachta seachas limistéir Ghaeltachta. Níl ciall ar bith lena rá go mbeidh ionadaí ann ó limistéar Gaeltachta amháin ag caint faoin nGaeltacht sin, seachas ar son na nGaeltachtaí uile. Táim ag moladh freisin go mbeidh duine ar an gcoiste ar son phobal labhartha na Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht. Is dócha go bhfuil sé sin ciallmhar freisin. Tá gá le saineolaithe. Tá a fhios againn ó 2007 agus ó thaighde an Dr. Ó Giollagáin agus ó lucht acadúil eile go bhfuil géarchéim i gceist. Lean siad ar aghaidh leis an taighde sin agus tá sé againne i dtuarascálacha éagsúla go bhfuil géarchéim i gceist. Ní mór dúinn go mbeadh an saghas sin saineolais ar an gcoiste freisin.

Níl na Ranna éagsúla chomh tábhachtach sin sa chomhthéacs seo. Tá sé i bhfad níos tábhachtaí go mbeadh daoine ar an gcoiste a bhfuil saineolas agus ciall cheannaithe ar an talamh acu maidir leis an nGaeilge. Níl mé ró-chinnte faoin méid atá ar siúl. Ní raibh mé ag éisteacht chomh cruinn sin nuair a chuaigh an tAire Stáit tríothu. Níl a fhios agam cad iad na leasuithe a bhfuil sé chun glacadh leo. Bheinn i bhfad níos sásta dá mba rud é go raibh an tAire Stáit sásta a rá go mbreathnódh sé ar an mír seo ina hiomlán - go rachadh sé ar ais agus go mbeadh athruithe suntasacha i gceist an céad uair eile. D'éist mé leis an Rialtas agus tuigim go bhfuil sé i gceist go mbeidh ionadaíocht i bhfad níos leithne ar an gcoiste seo. Má tá an tAire Stáit sásta é sin a dhéanamh beidh mise sásta na leasuithe a tharraingt siar ach níl mé soiléir cad atá i gceist anseo. Éistfidh mé go cruinn anois.