Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Tá sé greannmhar ach ní dóigh liom go bhfuil aon ghá le Gaeilge a bheith ag an gcathaoirleach mar beidh an coiste ag feidhmiú trí Bhéarla. Cén fáth an bhfuil Gaeilge ag teastáil ón gcathaoirleach, mar sin? Ní thuigim an rud atá ráite ag an Teachta Ó Cuív. Dúirt sé nach mbeadh sé praiticiúil don choiste feidhmiú trí Ghaeilge. Cén fáth nach mbeadh sé praiticiúil? Tá teachtaireacht thar a bheith láidir ag teacht ón Rialtas anois. Tá sé ag rá go mbeidh muid ag caint trí Bhéarla maidir leis an nGaeilge agus go leanfaimid ar aghaidh leis sin mar is é an Béarla an teanga láidir, teanga an domhain agus ní féidir na rudaí atá tábhachtach a rá trí Ghaeilge. Anois tá sé sin sa Bhille. Beidh muid ag leanúint ar aghaidh mar sin.

Ar an lámh eile táimid ag rá go bhfuil sé thar a bheith tábhachtach go mbeadh Gaeilge ag an gcathaoirleach. Aontaím leis sin ach nach bhfeiceann daoine cé chomh híorónta is atá sé? Bheadh an coiste ag feidhmiú trí Bhéarla, le Gaeilge líofa ag an gcathaoirleach ina intinn nó ina cheann ach ní bheadh sé á úsáid mar ní bheadh aon ghá. Ní féidir brú a chur ar na daoine móra le rá - na daoine sna Ranna tábhachtacha leis an airgead - feidhmiú trí Ghaeilge, nó feidhmiú trí Bhéarla tríd an gcóras ateangaireachta. Ní thuigim cén fáth nach bhfuil sé praiticiúil. Tá sé dochreidte. Ag am éigin le linn na díospóireachta is dóigh go mbeidh muid in ann tuairim an Leas-Chathaoirligh a chloisteáil faoi seo agus cé chomh seafóideach is atá sé a bheith ag leanúint ar aghaidh leis an gcur i gcéill seo. Táimid nochta os comhair an tsaoil anois maidir leis an gcur i gcéill atá i gceist anseo agus maidir leis na leasuithe seo. Tuigim an drogall atá ar an Teachta Ó Cuív ó thaobh an chórais atá ann. Táim oscailte. Glacaim leis na leasuithe ó Shinn Féin go teoiriciúil agus tuigim an rud atá i gceist leo. Tá easpa muiníne i gceist anseo ó thaobh an chórais de.

Rachaidh mé ar aghaidh go dtí na leasuithe atá i m’ainm, Uimh. 130 agus 131. Deir siad gur chóir go mbeadh Gaeilge líofa ag an gcathaoirleach - is dóigh go bhfuil an Rialtas ag glacadh leis sin - agus go mbeadh an cathaoirleach neamhspleách. Ón méid a chuala mé ag an gcruinniú deireanach is dócha go bhfuil an Rialtas oscailte dó sin freisin. Is easpa muiníne atá i gceist leis na leasuithe uilig. Sin an fáth go bhfuil géarchéim againn, de bharr an chuir i gcéill a bhí ann go dtí an pointe seo. Anois táimid ag cur an cur i gcéill sin isteach sa reachtaíocht. Tá easpa focal agam faoin tseafóid seo i ndáiríre. Tá gá le focail agus is gá an teachtaireacht a chur trasna. Ní féidir leanúint ar aghaidh mar seo. Fanfaidh mé ar fhreagra an tAire Stáit maidir leis an ngá le cathaoirleach le Gaeilge. Tá gá le neamhspleáchas ó thaobh an róil sin freisin.