Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Tá a fhios agam go bhfuil an clog ag druidim linn ach tá sé seo thar a bheith tábhachtach. An rud atá i gceist i leasú Uimh. 126 ná: "Is í an Ghaeilge teanga oibre an Choiste." Dúirt an Teachta Ó Cuív go mbeadh sé deacair Gaeilge a bheith ag chuile bhall den choiste. Beidh sé ach ní bhaineann sé sin leis an leasú. Maítear "teanga oibre" go soiléir sa leasú. Ba chóir go mbeadh an córas ateangaireachta i gceist chun é a dhéanamh éasca gurb í an teanga oibre an Ghaeilge. Tá súil agam go mbeidh an Teachta Ó Snodaigh ag brú an leasú seo. Tá leasuithe faoi leith anseo atá thar a bheith tábhachtach agus seo ceann de na leasuithe sin.

Nuair a bhí mise ar an gcoiste - agus rinne an Teachta Ó Cuív tagairt do seo - níor thiontaigh mé ar an mBéarla riamh. Tháinig státseirbhísigh os ár gcomhair agus bhí sé deacair ach níor ghéill mé riamh don Bhéarla mar cheap mé gur droch-eiseamláir amach is amach a bheadh ann géilleadh ar an leibhéal sin, in ainneoin na deacrachtaí. Bhí orm agus bhí ar na Teachtaí eile a raibh ar an gcoiste ár n-ateangaireacht féin a dhéanamh. Bhíomar ag éisteacht le Béarla agus ag iarraidh é a aistriú agus bhí sin deacair go leor ach níorbh cúis ghéillte é sin. A mhalairt atá ag teastáil anseo. Ní féidir géilleadh leis an leasú seo agus leis an bhfreagra atá faighte againne. Tá sé iomlán míshásúil go mbeadh rud chomh bunúsach sin in easnamh agus nach mbeadh an Ghaeilge mar theanga oibre ar an gcoiste seo atá thar a bheith tábhachtach.

An rud atá ag teastáil ná aitheantas a thabhairt don tábhacht a bhaineann leis an gcoiste comhairleach seo. Is cinnte go mbeidh saineolaithe ar an gcoiste. Níl mé ag iarraidh seo a lua an t-am go léir mar tá an t-am sin thart agus tá ról eile agam anois ach tá ciall cheannaithe agam ó a bheith ag éisteacht le daoine ag teacht os comhair an choiste i mBéarla. Bheadh sé i bhfad níos éasca dúinne go léir, mé féin san áireamh, géilleadh don Bhéarla mar tá sé níos éasca. Sin an domhan mór.

Táimid ag feidhmiú i ndomhan an Bhéarla agus níl sé éasca. Mar shampla, bhí iriseoir ag scríobh maidir leis na ráitis i nGaeilge sa Dáil an tseachtain seo chaite. Chuaigh an t-iriseoir sin trí na cainteoirí uilig a bhí páirteach sa díospóireacht. Bhí an rud go léir i mBéarla. Bhí an t-alt uilig i mBéarla agus dhírigh sé isteach ar pháirtí faoi leith agus Teachta a labhair trí Bhéarla. Bhí Teachta eile ann ó pháirtí eile nár tháinig isteach. Bhí sé go hiomlán ceart. B’shin a rud a tharla ach níor rith sé leis an iriseoir gur i mBéarla uilig a bhí an t-alt scríofa mar go bhfuil sé i bhfad níos éasca chuile rud a rá i mBéarla.

Muna gcuireann muid rud láidir isteach – gurb í an Ghaeilge an teanga oibre – beidh muid thíos leis. Tá an cur i gcéill nochta anois. Beidh an cur i gcéill nochta, nach mbeidh a Leas-Chathaoirligh, muna bhfuilimid sásta é sin a chur isteach?