Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 9 March 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: Céim an Choiste (Atógáil)

Photo of Éamon Ó CuívÉamon Ó Cuív (Galway West, Fianna Fail) | Oireachtas source

D'éist mé go cúramach leis an méid a bhí le rá ag an Aire Stáit. Tá gá le gníomh anseo. Ceann de na fadhbanna atá ag na boird Stáit anois, go mór mór ó a tháinig an córas nua i bhfeidhm, ná go bhfuil easpa iolrachais i go leor díobh. Chuir mise sraith ceisteanna parlaiminte síos tráth ag iarraidh a fháil amach cá raibh cónaí ar na daoine ar fad atá ar na boird Stáit agus fuair mé amach go raibh go leor acu i mBaile Átha Cliath. Tá barúil agam dá bhféadfainn a fháil amach cén cóid poist atá ag na daoine sin ar fad, go mbeadh ré-uimhreacha i gceist. Tá sé tábhachtach go mbeadh ionadaíocht do phobal na Gaeilge ar bhealach amháin nó ar bhealach eile. Níl mé á rá ar na leasuithe seo go baileach, ach go mbeadh ionadaíocht ar na boird Stáit do phobal labhartha na Gaeilge ar fud na tíre.

Go mór mór i gcás RTÉ, tá fadhb ollmhór ann. Tá sé ráite cheana go bhfuil sé drogallach cur leis an méid a chuirtear ar fáil ag TG4. Tá a fhios againn ar fad gur pháiste atá á dhéanamh an t-am uilig de Raidió na Gaeltachta. Tá freagracht ag RTÉ as an dá theanga agus tá sé sin ann sa dlí. Chomh maith leis sin, tá freagracht aige as stáisiún atá ag craoladh go hiomlán trí Ghaeilge. Iarraim ar an Aire Stáit, idir seo agus Céim na Tuarascála, breathnú ar an gceist seo ar fad agus teacht ar ais le moltaí faoi cén chaoi a tiocfar i ngleic leis an bhfadhb seo.

Má táimid ag dul a rá go gcaithfidh 20% de na daoine a bheas earcaithe don tseirbhís poiblí inniúil ar an nGaeilge faoi dáta áirithe, ar a laghad ba cheart dúinn tosaigh ar an gceist seo. Mar shampla, tá rud leagtha síos go mbíonn oiread faoi leith mná ar bhoird Stáit, rud a fháiltím roimhe go mór agus bhí sé thar am é sin a dhéanamh mar bhíomar ag lorg iolrachais agus cothromais. Tá cothromas ag dul go pobal na Gaeilge freisin agus is cothromas de chineál eile atá i gceist.

Aontaím leis na leasuithe seo ar bhealach eile. Tá cás faoi leith ann don Chomhairle Ealaíon mar scaití ceapaimse nach bhfeiceann an Chomhairle Ealaíon ealaíon trí Ghaeilge mar a bheith ar chomhchéim le healaíon trí Bhéarla, agus luaigh mé RTÉ. B'fhéidir, nuair a thiocfaidh Céim na Tuarascála, go mbeidh moltaí dearfacha de shaghas éicint ann le déileáil leis an gceist seo.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.