Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tairgim leasú Uimh. 96:

I leathanach 13, líne 43, “agus” a scriosadh.

An rud atá i gceist anseo ná go mbeadh muid ag cur leis an reachtaíocht mar atá sé leagtha amach ar leathanach 15. Maítear i leasú Uimh. 97 go gcuirfear isteach dhá fhoráil eile leis an méid atá ar leathanach 15 ó thaobh ainmneacha agus lógónna comhlachtaí reachtúla nuabhunaithe de. Maítear i leasú Uimh. 97 chomh maith go:"úsáidfidh an comhlacht poiblí sin an t-ainm Gaeilge amháin, nó úsáidfidh sé an t-ainm Gaeilge agus an t-ainm Béarla". Uaireanta, an rud a tharlaíonn ná go mbíonn na lógónna ann agus go n-aistrítear iad. Bíonn an leagan Gaeilge ann ar dtús ach tríd síos an chomhfhreagras casann siad ar an leagan Béarla, "Irish Water" seachas "Uisce Éireann" mar shampla. Bíonn leithéidí Uisce Éireann mar theideal an chomhlachta ar barr an leathanaigh agus bíonn an comhlacht féin ag caint faoi chomhlacht nach ann dóibh sa chomhfhreagras bunaithe ar an leagan aistrithe go Béarla den chomhlacht sin.

Bíonn sé ar na billí, ar na fógraí agus, uaireanta, sna seoltaí ríomhphoist. Táimid ag rá nár chóir go mbeadh an Béarla á úsáid leis féin in aon áit, ach gur féidir an t-ainm Gaelach - an t-ainm dlíthiúil - a úsáid nó an dá cheann a úsáid ag an am céanna mar a bhí leagtha síos. Táimid ag iarraidh an méid sin a dhéanamh i bhfo-alt (d) den leasú.

Táimid ag moladh i bhfo-alt (e) den leasú go "úsáidfidh an comhlacht poiblí sin an t-ainm Gaeilge amháin, nó úsáidfidh sé an t-ainm Gaeilge agus an t-ainm Béarla le chéile, i seoladh a shuímh gréasáin, ina sheoladh ríomhphoist agus ina chuid seoltaí leictreonacha eile go léir". An rud atá i gceist taobh thiar de seo ná gur cheart go dtabharfaí tús áite nó cothromaíocht don Ghaeilge ionas go n-aithníonn pobal na hÉireann go bhfuil an Stát go huile is go hiomlán taobh thiar den Ghaeilge agus go bhfuil sé sásta í a chur chun cinn agus comhionannas nó tús áite de réir an Bhunreachta, más gá, a thabhairt. Tá sé i gceist againn é seo a aithint trí chur ina luí ar na comhlachtaí Stáit agus na heagraíochtaí Stáit a chinntiú ní hamháin go mbeadh an lógó as Gaeilge ach go mbeadh na seoltaí, an comhfhreagras agus tagairtí don chomhlacht as Gaeilge chomh maith.

Níl mé á rá gur chóir go mbeadh gach uile chomhfhreagras uaidh as Gaeilge. Má scríobhann duine chuig comhlacht Stáit i mBéarla, níl mé á rá gur chóir dóibh an freagra a fháil ar ais i nGaeilge. Tá mé á rá má tá siad ag fáil freagra ar ais i mBéarla, go gcaithfear an teideal dlíthiúil, oifigiúil a bheith in úsáid ag an gcomhlacht agus is sin an teideal Gaeilge nó ar a laghad an dá cheann mar atá leagtha síos sa reachtaíocht. Thuigfeadh pobal na hÉireann go han-tapa mar a luaigh mé cúpla soicind ó shin. Níl fadhb ar bith ag formhór phobal na hÉireann agus phobal an domhain an teideal a úsáid más i bhFraincis nó i nGaeilge nó in aon teanga eile atá sé.

Luaigh duine éigin RTÉ. Ní úsáidtear riamh i gceart é mar is "RTÉ" atá i gceist mar is "É" atá ann. Ní fheiceann tú ach fíorannamh daoine á chur ann. Bheinn breá sásta dá mbeadh an fhadhb sin agam leis na comhlachtaí Gaeilge agus go raibh díreach an fada in easnamh. Ní rud diúltach é seo. Ní rud é a chuireann ualach mór breise ar chomhlachtaí. Is cleachtas atá i gceist don chuid is mó chun go dtuigeann daoine nuair atá siad ag freagairt an fhóin, ag scríobh, ag cur stuif suas ar líne, ag eisiúint preasráitis nó pé rud a bhfuil an comhlacht á dhéanamh, go bhfuil an teideal oifigiúil ann seachas a bheith ag casadh ar an teideal Béarla. Is sampla eile é Irish Rail.

Tá stair mhaith ag roinnt comhlachtaí ó thaobh na Gaeilge de agus le tamall anuas tá athrú beag tagtha ar roinnt de na comhlachtaí Stáit a bhí an-mhaith ó thaobh na Gaeilge de. Is í sin an fhadhb - go dtugann sé deis dóibh díreach an leagan Béarla a úsáid. Tá teideal ar gach comhlacht sa Stát, agus táimid ag iarraidh go mbeadh an t-aitheantas seo ann. Thabharfadh sé sin deis dóibh seasamh amach go hidirnáisiúnta más sin an gnó atá acu toisc go bhfuil an t-ainm go huile is go hiomlán i nGaeilge. Ní bheadh an fhadhb a bhí acu áit a mbeidís in iomaíocht le comhlacht a bhfuil an t-ainm céanna air i Sasana. Tá an teideal ceannann céanna ag “Post” ach níl aon áit eile ar domhan a bhfuil “An Post” in úsáid nó Iarnród Éireann. Fágfaidh mé é sin faoi láthair agus éistfidh mé leis an méid atá le rá ag an Aire Stáit.