Pa Daly (Kerry, Sinn Fein) | Oireachtas source

Tairgim leasú Uimh. 85:

I leathanach 13, líne 8, “agus, i gcás ar bith, tráth nach déanaí ná an 1 Eanáir 2026,” a chur isteach i ndiaidh “feidhme an ailt seo,”.

Chuala mé an méid a dúirt an tAire Stáit. Tá na leasuithe grúpáilte le chéile agus baineann siad ar fad leis an rud céanna maidir leis na dátaí i Ranna difriúla. Is é atá i gceist leis seo ná na coinníollacha a chur ar gach comhlacht poiblí ionas go mbeadh lógó dátheangach nó i nGaeilge amháin acu roimh 2024, dar le Comhaltaí an Rialtais, leis na Social Democrats, le Pobal seachas Brabús nó pé ainm atá acu faoi láthair, agus leis an Teachta Ó Conghaile. Is é 2026 atá á moladh ag Sinn Féin. Faoi láthair is minic a bhíonn lógónna comhlachtaí poiblí i mBéarla arís. Maidir le brandáil, tugann sé sin le fios nach bhfuil fáilte roimh an nGaeilge sa Teach seo, mar a deir Dáithí Mac Cárthaigh ar leathanach 252 i dtuarascáil an chomhchoiste. Tá an leasú seo, mar a bhí molta ag an gcomhchoiste, bunaithe ar mholadh Dáithí Mhic Cárthaigh chomh maith. Déantar uasdátú ar lógónna go minic ar aon nós agus cé go bhfuil foráil sa Bhille faoi lógónna na gcomhlachtaí nua agus faoi lógónna athnuaite ag comhlachtaí poiblí atá ann cheana, níl aon spriocdháta faoina mbeidh an méid seo déanta acu.

Ní gá mórán samplaí a thabhairt. Tá lógónna comhlachtaí ar nós Electric Ireland - ESB, agus níl a fhios agam cén fáth go bhfuil Irish Water ann mar go mbeadh Uisce Éireann i bhfad níos simplí. Tá an HSE ann chomh maith agus tá siad go léir i mBéarla amháin. Maidir leis a lán de na comhlachtaí, is lógónna nua nó sách nua iad, ach in ainneoin go bhfuil an Ghaeilge mar phríomhtheanga oifigiúil, dhiúltaigh na comhlachtaí seo an Ghaeilge a úsáid. Is rud tábhachtach é seo, go mór mór i gCoicís na Gaeilge toisc nach bhfuil feiceálacht na teanga chomh soiléir sin agus ní dhéanann seo é níos éasca do dhaoine dul i ngleic leis an teanga mar rud atá beo. Bhíodh aitheantas ag daoine ar an mBord Altranais, Bord na Móna agus ar Bord Gáis, An Garda Síochána agus a leithéid, agus ní raibh sé ró-dheacair ar dhaoine na focail a thuiscint.

Fiú amháin anois déanann An Garda Síochána fotheidil Béarla a chur isteach sa lógó, Ireland’s National Police and Security Service, cé nach bhfuil sé sin mar ainm ag an tseirbhís agus cé nach bhfuil míniúchán ar bith ag teastáil. Tuigeann gach duine cé hiad comhaltaí an Gharda Síochána. Ní cóir go mbeadh Béarlú sa bhreis á dhéanamh ar lógónna agus ba chóir go mbeadh an Ghaeilge feiceálach ar aon lógó de chuid an Stáit roimh bhliain faoi leith. Táimid ag moladh 2026 chun cúig bliana a thabhairt dóibh go léir chun ullmhúchán a dhéanamh, ach ní hé sin le rá nach aontaímid leis an moladh 2024. Níl ann ach go bhfuilimid ag iarraidh a bheith réasúnta.