Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Tugaim mo thacaíocht do na leasuithe seo. Is cúis gháire í i ndáiríre go bhfuil gá orainne é a chur isteach i mBille go bhfuil ceart ag daoine a n-ainmneacha a úsáid. Tá náire orm agus tá mé idir dhá chomhairle suí síos agus gan aon rud a rá nó tosú ag gáire go bhfuil orainn troid ar son cearta bunúsacha mar seo. Is as Gaillimh mé, cosúil leis an Teachta Ó Cuív atá lonnaithe ann, agus tá a fhios againn go dtagann 20% den daonra ann ó thíortha eile. Is dócha nach bhfuil fadhb ar bith acu a gcuid ainmneacha a úsáid agus táimid anseo ag caint faoi phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta agus tá easpa muiníne i gceist.

Tá mé ag breathnú ar an mBille agus tá iarracht déanta ag an Rialtas rud a chur isteach chun an fhadhb seo a réiteach ach tá an méid sin bealaí éalaithe i gceist nach féidir linn muinín a bheith againn as an gcóras atá an Rialtas ag iarraidh a chur isteach. Táimid ag caint faoi shíntí fada. Chaith mé tréimhse sa Ghearmáin le mo chlann agus tá Gearmáinis acu agus níl fadhb ar bith leis an umlaut, mar a deir an Teachta Ó Cathasaigh, agus tá muidne ag caint faoi shíntí fada agus séimhithe. Is dócha go gclúdaíonn sé sin an dearcadh atá ag an gcóras i leith na Gaeilge. Níl an dearcadh sin ag muintir na tíre nó ag na daoine ar an talamh ach tá dearcadh aisteach ag an gcóras sa bhealach nach bhfuil an Rialtas sásta a leagan amach go soiléir gur cheart bunúsach é ainm agus seoladh i nGaeilge a bheith ag duine, cibé cén chaoi a scríobhtar é sin.

Tá m'ainm luaite le dhá leasú ach tá mé ag tabhairt mo thacaíocht do gach leasú. Maítear i leasú Uimh. 58: "I leathanach 9, líne 23, “féadfaidh” a scriosadh agus “déanfaidh” a chur ina ionad." Má tá an Rialtas i ndáiríre, tá an focal "déanfaidh" i bhfad níos ciallmhaire agus tá an Rialtas sásta an focal sin a úsáid. Úsáidtear "the Minister shall", "Déanfaidh an tAire" nó "beidh aird ag an Aire" in ailt eile ach anseo maítear "féadfaidh an tAire". Tá sé sin thar a bheith lag agus scaoilte agus ní féidir glacadh le "féadfaidh an tAire". Beidh dualgas ar an Aire agus ar an gcóras na cúrsaí seo a chinntiú.

Tá mé ag seasamh anseo ag caint faoi rudaí mar seo nuair ba chóir dúinn glacadh leis seo. Tá gá leis seo agus is rud bunúsach é. Caithimid dul ar aghaidh go dtí an dúshlán atá os ár gcomhair; sé sin cén chaoi gur féidir linn an Ghaeilge a chur chun cinn sa Stát seo go dearfach. Cén chaoi gur féidir linn dul i ngleic leis na dúshláin atá os ár gcomhair? Níl mé ag caint ar na dúshláin atá luaite agam ach na dúshláin atá luaite ag na saineolaithe agus na gnáthdhaoine a tháinig os comhair an choiste agus a chuir na dúshláin agus na deacrachtaí sin in iúl. Táimid sáite sna nithe beaga seo ach distraction agus am amú atá i gceist. Ba chóir go mbeadh sé seo inghlactha agus go mbeadh muid ag díriú isteach ar na ceisteanna tábhachtacha agus ar an ngéarchéim atá ann. Tá a fhios againn go léir faoin ngéarchéim sin.

Ag pointe áirithe sa phróiseas seo agus nuair atá an tAire Stáit sásta teacht ar ais chugainn agus nuair atá soiléiriú againn ó Oifig na mBillí, ba mhaith liom, le ceannaireacht an Chathaoirligh, díriú isteach ar na dúshláin atá ann agus díospóireacht dhearfach a bheith againne maidir leis atá le déanamh againne i bhfianaise na géarchéime sin.