Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Dúirt an tAire Stáit go dtiocfaidh sé ar ais maidir leis na figiúirí ach tá na figiúirí ag an Teachta Ó Snodaigh agus ní hé sin a bhí i gceist agam. Bhí cuid de ann ach an rud a bhí i gceist agam ná cén anailís atá déanta. Tá a fhios againn go léir go bhfuil dualgas orainn ó thaobh na teanga de. Tá sé sa Bhunreacht agus tá an Bunreacht luaite go minic againn. Tá sé soiléir go bhfuil teipthe ar earnáil an dlí. Cén bheart réamhghníomhach atá déanta ag ceachtar den Roinn, ach go háirithe an Roinn Dlí agus Cirt? An bhfuil an tAire Stáit ar an eolas an bhfuil aon rud déanta acu, bunaithe ar an bhfianaise anseo go bhfuil géarchéim i gceist?

Tiocfaidh mé ar ais níos déanaí le gach leasú eile maidir leis an ngéarchéim atá sa Ghaeltacht agus gan aitheantas dá laghad tugtha ag an mBille seo don ghéarchéim sin. Táimid ag caint faoin gcóras dlí faoi láthair, áfach, agus faoi cé chomh beag agus atá na figiúirí. Tá a fhios ag an gcóras seo le fada an lá. Rinne mise an scrúdú agus bhí sé éigeantach. Rinne mé go maith ach ní mór dom a rá nach raibh mé cáilithe chun cás a phlé i nGaeilge. Ar a laghad, bhí an scrúdú ann agus bhí orm é a dhéanamh ach ní raibh mé réidh le cás a phlé sna cúirteanna. Tá an ceart ag an Teachta Ó Cuív mar sin, ach ar a laghad bhí an scrúdú ann mar bhunchaighdeán agus mar bhunchéim. Fuarthas réidh leis na riachtanais sin agus tá an fhianaise ann nach ar leasa na Gaeilge a bhí toradh na gcéimeanna sin.

Cad atá déanta ag an Roinn Dlí agus Cirt, go háirithe, agus leis an Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán chomh maith maidir leis na figiúirí atá anseo? Tá sé soiléir nach féidir le formhór na n-aturnaetha nó le formhór na ndlíodóirí cás a phlé i nGaeilge. Tá an t-eolas uilig ag an Rialtas, mar sin cad atá déanta ag an Roinn Dlí agus Cirt? Cloisim go bhfuil Bille nua le teacht. Sin an méid eolais atá againn. Níor chuala mise, cosúil leis an Teachta Ó Snodaigh, go mbeidh forálacha éagsúla sa Bhille sin maidir le Gaeilge, riachtanais Gaeilge agus caighdeáin Ghaeilge. Má tá siadsan ann, inis dúinn inniu. Cén uair a foilseofar an Bille agus an bhfuil forálacha mar sin laistigh de? Go príomha, an bhfuil aon taighde nó anailís déanta ag an Roinn Dlí agus Cirt?