Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Táimid á bhrú. Mar a dúirt mé le gach ceann de na leasuithe go dtí seo, tá sé i gceist againn go mbeadh dualgais seachas solúbthacht sa reachtaíocht seo. Ceann de na fadhbanna leis a lán reachtaíocht maidir leis an Ghaeilge ná go mbíonn solúbthacht ann. Áit a ndeirtear "féadfaidh" tá muidne ag rá "déanfaidh" an tAire an méid atá leagtha síos. Sa chás seo táimid ag caint faoi cheann comhlachta phoiblí a cheapadh ach tá sé seo síos tríd an mBille agus seo atá i gceist leis a lán de na leasuithe. Mar a dúirt mé, níl costas i gceist.

Ó thaobh leasú Uimh. 15, thug an tAire Stáit míniú faoi cé chomh fada a thógann an próiseas earcaíochta ó thaobh fógraíochta ar dtús báire agus ansin an córas féin. B’fhéidir nach bhfuil sé réalaíoch 28 lá a rá ach tá sé réalaíoch dhá mhí a lua, mar shampla. Tá sé réalaíoch go mbeadh dáta nó achar ama áirithe leagtha síos sa reachtaíocht. An fáth atá leis sin ná go bhfuilimid ag iarraidh cinntiú go ndéanann an tAire rudaí de réir na reachtaíochta agus go mbeidh bogadh ann, sa chaoi nach bhfuil aon fholúntas ann agus nach bhfuil aon dabht ann in aon chor faoi cheann comhlachta phoiblí a bheith ceaptha. Arís, is léir nach bhfuil costas i gceist mar caithfear an post a líonadh ar aon chaoi. Sin an fáth gur ceadaíodh an leasú seo.

Tá sé tábhachtach sa chás seo, ó thaobh soiléireacht do phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta, go mbeadh a fhios acu nuair atá folúntas ann go mbeidh sé líonta chomh tapa in Éirinn agus is féidir. Tá 28 lá leagtha síos i mo leasú ach táim sásta é a tharraingt siar agus dhá mhí a chur isteach ar Chéim na Tuarascála. Measaim gur leor é sin, go háirithe san am atá romhainn ós rud é go bhfuil a lán den stuif seo á dhéanamh ar líne agus ní gá dul agus foirmeacha móra fada a líonadh amach agus a chur sa phost agus gach rud eile. Is léir ón bhliain dheireanach gur féidir i bhfad in Éirinn níos mó a dhéanamh i bhfad in Éirinn níos tapúla ar líne uaireanta. Ó thaobh ceapacháin do cheann comhlachta phoiblí is féidir linn ar fad, ní díreach ó thaobh na Gaeilge de ach i ngach uile earnáil eile, bogadh agus folúntas in aon leibhéal a líonadh chomh tapa agus is féidir. Níl sé seo ceangailte leis na hearnálacha eile, áfach. Leis an méid a dúirt an tAire Stáit, b’fhéidir go mbeadh tréimhse dhá mhí úsáideach.

Ó thaobh leasú Uimh. 16, bhí muid ag caint faoi seo gur chóir go mbeadh spriocanna difriúla ann agus na forálacha ag teacht i bhfeidhm ag amanna difriúla. B’fhéidir go mbeimid in ann liosta a chur ag deireadh an Bhille ag lua go dtiocfaidh foráil áirithe isteach laistigh de mhí, nó láithreach, nó laistigh de thrí mhí. Sa chaoi sin, ní bheimid ag tnúth go mbeidh rud éigin ag tarlú ag am éigin amach anseo. Tiocfaidh sé i bhfeidhm agus beidh sé achtaithe ina hiomlán agus beo beathach. Uaireanta an rud a tharlaíonn le roinnt forálacha i reachtaíocht atá rite agus achtaithe ná go suíonn siad ansin agus ní bhíonn aon bheocht iontu riamh toisc nach síníonn an tAire na forálacha cuí chun go mbeadh feidhm cheart acu.

Sin atá i gceist nuair a dhéanaim iarracht cinnteacht a thabhairt maidir le cén uair a thiocfaidh forálacha difriúla i bhfeidhm. Tarraingeoidh mé siar leasú Uimh. 16 ag an bpointe seo ar an mbunús go bhfuil an tAire Stáit chun féachaint an féidir leis leasú dá chuid féin a chur ann chun é sin a dhéanamh.