Jack Chambers (Dublin West, Fianna Fail) | Oireachtas source

Táim tar éis éisteacht go géar leis an méid atá ráite ag na Teachtaí ar an ábhar. Aontaím go hiomlán leo go bhfuil fiúntas le híosleibhéal inniúlachta a bheith ann go pointe, ag féachaint ar an mór-phictiúir ar aon nós. Seo an méid dheimhnigh Ollscoil Mhá Nuad, atá i mbun an chórais TEG, i rith na seachtaine:

Aithnítear leibhéal B2 go forleathan ar fud na cruinne mar an bunleibhéal atá ag teastáil ó dhuine i dteanga chun a c(h)uid oibre a dhéanamh trí mheán na teanga sin. Bíodh sin mar atá, tá riachtanais agus scileanna éagsúla ag teastáil i róil agus i gcomhthéacsanna éagsúla. D’fhéadfadh duine atá ag leibhéal B1 ard, mar shampla, déileáil le fiosrúchán an-bhunúsach ar an nguthán nó teachtaireacht shimplí a thógáil. B’fhéidir gur leor é sin a róil nó i gcomhthéacsanna áirithe.

Aontaím leis na Teachtaí gur rud iontach tábhachtach é Teastas Eorpach na Gaeilge. Sin an fáth gur fhógair mo Roinn maoiniú de níos mó ná €500,000 i 2019 do lárionad na Gaeilge in Ollscoil Mhá Nuad le scrúduithe Theastas Eorpach na Gaeilge a reáchtáil as seo go ceann trí bliana.

Tá an t-íosleibhéal de leibhéal B2 i bhfeidhm cheana féin mar chritéir cháilíochta do go leor de na comórtais oscailte náisiúnta a reáchtálann an tSeirbhís um Cheapacháin Phoiblí gach bliain do na gráid ginearálta le Gaeilge sa státseirbhís, mar shampla, oifigigh chléireachais sa Ghaeilge, oifigigh fheidhmiúcháin na Gaeilge, oifigigh riaracháin na Gaeilge agus príomhoifigigh chúnta le Gaeilge. De réir mo thuisceana, caithfidh iarrthóirí a chuireann isteach ar na comórtais seo a dheimhniú mar chuid dá n-iarratais go bhfuil inniúlacht sa Ghaeilge acu ag leibhéal B2. Ansin, má éiríonn leo dul tríd ag staid ar leith den chomórtas, is iondúil go mbíonn orthu scrúduithe béil agus scríofa a dhéanamh a léiríonn go bhfuil leibhéal B2 acu i ndáiríre agus is féidir an t-agallamh féin a reáchtáil trí Ghaeilge. Agus muid ag obair i dtreo 20% d’earcaigh nua a bheith inniúil sa Ghaeilge, ní bheidh aon athrú ag teacht ar sin.

É sin ráite, tá níos mó le clúdach leis an 20% sin ná earcaíocht do na gráid ginearálta amháin. Mar shampla, leis an mBille seo agus leis na caighdeáin a bheidh ag teacht isteach faoi, táimid ag iarraidh aghaidh a thabhairt ar chaighdeán na seirbhísí atá á gcur ar fáil trí Ghaeilge do mhuintir na Gaeltachta faoi láthair mar ábhar práinneach. Beidh réimse leathan seirbhísí le clúdach, mar shampla, seirbhísí leighis, iompair agus poist. Don chuid is mó díobh seo is cumas labhartha sa Ghaeilge an rud is tábhachtaí seachas cumas scríofa. Ar bhonn praiticiúil, ní céim chun cinn a bheadh ann bac a chur ar dhaoine le togha Ghaeilge labhartha ach gan an cumas céanna scríofa ag leibhéal B2 cur isteach ar chuid de na poist seo. Sin a tharlódh dá ndéanfadh muid míniú a thabhairt ar céard is inniúlacht ann sa Bhille féin, mar atá molta sa leasú seo. Bheadh an rud céanna i gceist le poist i sainréimsí chomh maith. Caithfimid a bheith réalaíoch faoi cé atá ar fáil chun na poist seo a líonadh. Táimid ag iarraidh go n-éireoidh linn agus go dtiocfaidh feabhas ar na seirbhísí trí Ghaeilge atá ar fáil sa Ghaeltacht agus ar fud na tíre.

Ar na cúinsí sin, cur chuige níos ciallmhaire a bheadh ann aghaidh a thabhairt ar an gceist seo sna caighdeáin, áit gur féidir idirdhealú a dhéanamh idir na riachtanais éagsúla do phoist éagsúla, seachas sainmhíniú amháin, a chuirfeadh daoine as an áireamh ón tús gan aird ar riachtanais an phoist, a chur isteach sa phríomh-reachtaíocht. Dá bhrí sin, nílim chun glacadh leis an leasú seo. Leis an méid sin ráite, táim sásta féachaint ar an méid atá sa Bhille cheana féin ar leathanach 19 faoin gCreat Comhchoiteann Tagartha Eorpach le haghaidh Teangacha, féachaint an bhfuil bealach é sin a láidriú agus teacht ar ais le moladh ar Chéim na Tuarascála. Ar an mbonn sin, b’fhéidir go mbeadh an Teachta sásta an leasú seo a tharraingt siar.