Oireachtas Joint and Select Committees

Friday, 22 January 2021

Select Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community

Bille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2019: Céim an Choiste

Photo of Catherine ConnollyCatherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source

Tá súil agam go n-athróidh an tAire Stáit a intinn mar tá gá le hathrú. Nílimid ag caint anseo ach faoin íosmhéid. Sin an rud atá i gceist anseo. Is dócha go bhfuilimid fós ag feidhmiú i ndomhan atá ag breathnú ar an nGaeilge mar fhadhb seachas mar dheis, mar bhronntanas, mar bhealach nua agus mar bhuntáiste. Táimid fós ag feidhmiú i ndomhan diúltach. Níl aon athrú sa mheon sin fós agus tá gá le hathrú meoin. Mar a dúirt an Teachta Aindrias Moynihan, seo deis iontach dúinn. Má theipeann orainn maidir leis an gcéim seo, tá sé deacair a bheith dóchasach agus is bean dhóchasach mé. Táimid ag caint faoi leibhéal B2.

D'éist mise go géar freisin nuair a tháinig an saineolaí ó Ollscoil Éireann Gaillimh, an Dr. John Walsh, os ár gcomhair. Fear thar a bheith réasúnta atá ann. Labhair sé linn, mhol sé cuid den Bhille agus gan aon drogall, dúirt sé go raibh ailt áirithe maithe agus dearfacha ann, go raibh sé buartha faoi ailt áirithe eile agus go raibh gá le rudaí eile.

Ní hé an t-aon saineolaí a tháinig os ár gcomhair a dúirt é sin. Cén fáth go bhfuil cruinnithe againn agus coistí á mealladh isteach? Chuir siadsan a gcuid ama ar fáil dúinn agus tháinig siad gan drogall. D'éisteamar leo agus déanaimid neamhaird orthu anois. Ba chóir go mbeadh leibhéal B2 nó níos airde á mholadh agus bheinn ag súil go mbeimid ag díriú isteach chun daoine a mhealladh dul agus leibhéal i bhfad níos airde a bhaint amach. Is foghlaim fad saoil í an Ghaeilge agus an Béarla freisin. Is foghlaim fad saoil a bheith sa saol seo agus bímid ag foghlaim chuile lá má táimid ciallmhar. Má táimid i ndáiríre faoi sheirbhísí a chur ar fáil ar leibhéal atá comhionann agus bunaithe ar chearta, is é an rud is bunúsaí ansin ná go mbeadh inniúlacht ag an duine atá ag cur na seirbhísí sin ar fáil, sa Dáil agus ag gach comhlacht poiblí. Tá gá orainn ansin a rá cad is inniúlacht ann agus cuireann an leasú seo in iúl dúinn cad is inniúlacht ann ar an leibhéal is bunúsaí, is é sin leibhéal B2.

Táimid go léir tuirseach ag an am seo den tráthnóna, in ainneoin an tuarastail mhaith a shaothraímid, agus níl mé ag gearán i ndáiríre, ach táimid ar leasú Uimh. 9, leasú atá réasúnta agus praiticiúil. Má ghlactar leis sin is féidir glacadh leis go bhfuiltear i ndáiríre chun daoine a mhealladh chun an Ghaeilge a úsáid agus inniúlacht acu lenar féidir a rá faoi go bhfuil seisean nó sise in ann Gaeilge a labhairt. Ní hé gan bhotún a bheadh sé. Nílim ag iarraidh foirfeachta anseo ach táim ag iarraidh go mbeadh inniúlacht ann ionas go mbeidh muintir na nGaeltachtaí agus an mhuintir taobh amuigh de na Gaeltachtaí, is é sin muintir le Gaeilge, in ann seirbhísí a fháil trí Ghaeilge agus páirt ghníomhach a ghlacadh ar gach leibhéal sa tír seo trí Ghaeilge, mar is í an teanga oifigiúil agus ceann den dá theanga oifigiúla í. Ní mór dúinn beart a dhéanamh anois.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.