Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Is trua liom an meon atá ann maidir leis an leasú seo. Tá an rud céanna ann in alt 13 den Bhille is a bhíonn ina lán Billí.

Tá an ceart ag an Aire Stáit gur sin an gnáthchleachtadh, ach tagann fadhbanna leis. Deir an Bille:

Tiocfaidh an tAcht seo i ngníomh cibé lá nó laethanta a cheapfaidh an tAire Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta le hordú nó le horduithe i gcoitinne nó faoi threoir aon chríoch nó foráil áirithe, agus féadfar laethanta éagsúla a cheapadh amhlaidh chun críoch éagsúil nó le haghaidh forálacha éagsúla.

Tuigim nach féidir linn a rá go dtosóidh an Bille go huile agus go hiomlán ar lá áirithe, ach ba chóir go mbeadh a fhios againn an dáta a thosóidh sé agus an dáta ar a bhfuil an Bille achtaithe. Nuair atá an tUachtarán tar éis é a shíniú, glacfaidh an gnáthphobal leis go bhfuil sé i bhfeidhm ón lá sin, ach ní bheidh sé i bhfeidhm agus sin an áit a dtosaíonn an fhadhb. Tá sé intuigthe má tá spriocdháta curtha istigh sa reachtaíocht, má deir sé go dtiocfaidh rud éigin i bhfeidhm sé mhí tar éis a sínítear é nó go ndéanfaidh an tAire an cinneadh seo nó an cinneadh siúd laistigh de bhliain. Tuigfidh daoine ansin go bhfuil an Bille achtaithe agus go mbeidh coiste comhairleach ann bliain níos déanaí agus go mbeidh sé ag déanamh pé rud atá le déanamh aige sa tréimhse sin. Beidh cinntí maidir le stáiseanóireacht, foirmeacha oifigiúla nó earcaíocht le déanamh. Má tá spriocdháta ann, sin an spriocdháta, ach níl spriocdhátaí leagtha síos do a lán de na forálacha seo, so níl a fhios againn go díreach cén uair a bheidh feidhm leis an reachtaíocht. In ainneoin gur fhan muid 17 nó 18 bliain ón Acht deireanach agus go bhfuilimid ag dul tríd seo anois, d’fhéadfadh roinnt den Bhille seo teacht i bhfeidhm in dhá bhliain, trí bliana nó ceithre bliana.

Sin an rud a bhí muidne ag iarraidh a dhéanamh anseo. B’fhéidir go bhfuil sé déanta beagáinín ciotrúnta againn ach ní mise a tháinig ar na focail. Is i dtuairisc an choiste a tháinig mé air seo. Is Conradh na Gaeilge a chur chun cinn é agus é ag tabhairt aighneachta don choiste. Sa tuairisc ar scéim ghinearálta Bhille na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2017, mar a bhí ann ag an am, dúirt sé gur chóir dó teacht i bhfeidhm chomh gasta agus is féidir. Luadh an rud ceannann céanna in aighneacht an abhcóide Dáithí Mac Cárthaigh. Dúirt sé gur chóir go mbeadh sé ann chomh maith. Ní hé gur mise amháin agus liom féin go huaigneach atá i gceist anseo ach an gnáth easpa muiníne atá ag muintir saol na Gaeilge ar chinntí maidir leis an Ghaeilge. Tá siad ag iarraidh go dtiocfaidh na forálacha sa Bhille i bhfeidhm láithreach más féidir. Sin ó thaobh an chuid den phríomh-Acht nach bhfuil go hiomlán achtaithe nó ag obair, na hathruithe dó atá ag teacht de réir an Bhille seo agus gach rud atá sa Bhille féin.

B’fhéidir gur féidir linn féachaint ar seo. Tá mé den tuairim gur chóir go bhfanfadh sé, ach mura bhfuil an tAire Stáit sásta leis an leasú seo, bheadh orm dul ar ais ag an mBille agus féachaint ar gach uile fhoráil atá istigh ann agus spriocdháta a chur síos dóibh chun cinntiú go bhfuil spriocdhátaí ann. Tá a lán acu curtha síos ar aon chaoi sna leasuithe a chur mé chun cinn go dtí seo ach tá roinnt acu siúd dícheadaithe. Féachfaidh mé arís air. Ba chóir go mbeadh sé seo mar chuid den Bhille.