Mr. Rónán Ó Domhnaill:

Ó thaobh cúrsaí Gaeilge in áiteanna i mBaile Átha Cliath, tuigim cé chomh láidir is atá an Ghaeilge iontu agus tagann le cois ar 40% de líon na ngearán ón bpobal a fhaighimid ó Bhaile Átha Cliath. Tá cearta teanga á lorg ag daoine i mBaile Átha Cliath chomh maith le limistéir eile. Tá físeán déanta againn d'obair na hoifige agus tá daoine ag caint ann faoin pop-up Gaeltacht agus deir duine san fhíseán sin go bhfuil níos mó cainteoirí Gaeilge agus Gaeilge á labhairt acu i mBaile Átha Cliath ná in aon áit eile sa tír. Nuair a bhíonn an físeán sin á tháispeáint do ghasúir sa Ghaeltacht, cuirim ceist orthu cén chaoi a mothaíonn siad faoi go bhfuil lucht Bhaile Átha Cliath ag rá go bhfuil níos mó acu ag labhairt Gaeilge ansin ná mar atá sa Ghaeltacht. Cuireann rudaí mar sin daoine ag machnamh. Is féidir an dá thrá a fhreastal agus caithfear an dá phobal a thabhairt leat, ag aithint sainriachtanais agus sainscileanna phobal labhartha na Gaeilge sa Ghaeltacht agus ag aithint phobal labhartha sainiúil na Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht freisin. Tá an dá rud tábhachtach.

Is ceist an-mhór í ceist na síntí fada. Bhí fadhb an-mhór againne le hIarnród Éireann nuair nach raibh siad in ann síneadh fada a chur ar na suíocháin réamháirithe sa traein. Tá sé curtha ina cheart acu anois faoi dheireadh ach is í an chúis go rabhamar in ann gníomhú air sin ná go raibh dualgas ar an gcomhlacht faoi chúrsaí comharthaíochta faoin Acht Iompar. Tá an ceart ag an Seanadóir nach bhfuil aon rud faoi seo sa Bhille faoi láthair. Tá iarracht dul i ngleic leis sa leasú atá molta i dtaca le hainm agus seoladh ach níl sé sách láidir. Aontaím leis an Seanadóir go bhfuil níos mó ag teastáil. De réir na forála seo, is gá go mbeidh comhlacht poiblí forordaithe ag an Aire ach ba cheart go ndéarfaí go soiléir go gcaithfidh chuile chomhlacht poiblí a thagann faoi scáth an Achta déileáil le síntí fada faoi bhliain sonraithe. Mura mbeidh siad in ann é sin a dhéanamh, ba chóir go dtiocfadh na comhlachtaí sin ar aghaidh chun díolúine a lorg, más gá, agus féachfaimid ina dhiaidh sin ar cheart é a dhéanamh. Níl an reachtaíocht chomh láidir sin faoi láthair. Tá an prionsabal ann gur gá glacadh le hainm agus seoladh agus glacaim leis sin go gclúdaíonn sé sin síntí fada chomh maith ach, mar shampla, níl aon sprioc ama leis sin. Tá go leor ann faoin gcaoi le díolúine a fháil ón bhforáil seo seachas a bheith a rá le chuile chomhlacht poiblí go gcaithfidh siad déileáil le síntí fada faoin mbliain seo nó mura féidir é a dhéanamh.

Luaigh an Seanadóir an FSS. Tagann sé sin chun cinn againne go minic. Bíonn daoine istigh in ospidéil agus níl an FSS in ann déileáil le síntí fada. Nuair a thosaíomar ag plé leis an gceist seo, dúradh linn go raibh an próiseas ríomhaireachta ann ó na 1990idí nó na 1990idí agus nach raibh sé in ann déileáil le síntí fada. I gcás mar sin, dá mba gá, d'fhéadfaí díolúine a lorg ach caithfear a bheith daingean sa Bhille seo agus tá deis ag comhaltaí an choiste mar bhaill den Oireachtas é sin a chur ann agus go mbeadh sé leagtha síos go soiléir cén uair a mba cheart é sin a theacht i bhfeidhm.