Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 18 June 2019

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Polasaí don Oideachas Gaeltachta 2017-2022: Plé

Photo of Joe O'ReillyJoe O'Reilly (Fine Gael) | Oireachtas source

Cuirim fáilte roimh na finnéithe. Is dea-scéal é go bhfuil an scéim aitheantais scoileanna Gaeltachta ag feabhsú an chaighdeáin agus ag déanamh forbairt mhaith ar an Ghaeilge agus ar labhairt na teanga. Is cosúil go bhfuil sé ag déanamh jab maith. Bhí mé chun ceist a chur ach bhí an Teachta Aindrias Moynihan ag plé leis an gceist chéanna níos luaithe. Bhí mé chun an cheist a chur ar na finnéithe cén cineál dearcadh a bhfuil ag na tuismitheoirí agus ag an tsochaí go léir faoin scéim, conas a éiríonn leo leis agus an bhfuil siad sásta glacadh leis. Tá sé sin tábhachtach ar bhealach go mbeidís ar an taobh céanna.

Is iontach an rud é go bhfuil an Institiúid Oideachais Marino ag cur an B.Oid lán-Ghaeilge ar fáil an bhliain seo chugainn. Mar a dúirt an Dr. Kirk cheana, tá sé stairiúil ar bhealach. An mbeidh an rogha ag na mic léinn nuair a théann siad isteach sa choláiste nó nuair a chláraíonn siad tar éis an CAO? Níor chuala mise faoin scéim seo go dtí seachtain ó shin nuair a bhí mé ag léamh an chláir nua. An mbeidh an rogha acu níos déanaí agus an mbeidh oiliúint acu air? Bheadh sé deacair dóibh an rogha sin a dhéanamh anois. An mbeidh siad istigh sa choláiste sula ndéanann siad an rogha sin? Cad a dúirt na finnéithe faoin chaighdeán Gaeilge a bheadh riachtanach dóibh? Tá a fhios agam go bhfuil 60% riachtanach go ginearálta ach an mbeidh sé seo níos airde sa Ghaeilge? Cathain a dhéanfaidh siad an rogha chun é a dhéanamh? B'fhearr go mbeadh cúpla coicís nó mí acu chun smaoineamh air, chun oiliúint a dhéanamh air agus chun caint faoi sula ndéanfaidís an rogha sin.

Tá scéim nua chun mic léinn ó na cúrsaí ollscoile a sheoladh chun na Gaeltachtaí. Bhí sé fógartha cúpla mí ó shin. Conas a bheadh sé sin eagraithe? Cén sórt mic léinn a rachaidh? Cathain a rachaidh siad? Cén córas a mbeidh ann chun na mic léinn a phiocadh amach chun dul go dtí na Gaeltachtaí? Is rud iontach é sin. Is é sin an eochair chun daoine a mhealladh go dtí na Gaeltachtaí, chun an caighdeán a ardú agus chun an spéis san oidhreacht agus a leithéid a ardú, a fheabhsú agus a fhorbairt.

An bhfuil go leor áiseanna agus acmhainní sna scoileanna chun an scéim aitheantais a chur i bhfeidhm? An bhfuil go leor acu agus an bhfuil siad sásta leis na hacmhainní agus na háiseanna sin chun an jab a dhéanamh?

Ón méid atá ráite ag na finnéithe, tuigim go bhfuil Foras na Gaeilge chun teagasc, cúrsa agus comhrá speisialta a chur ar bun i nGaoth Dobhair agus i bPort Láirge. An bhfuil sé sin ag dul ar aghaidh go maith? Cén sórt monatóireachta atá déanta ar an scéim phíolótach sin? An bhfuil sé beartaithe an scéim sin a leathnú do scoileanna eile? Is fiú é sin a dhéanamh. An mbeidh méadú ar líon na múinteoirí do na scoileanna atá páirteach sa scéim?

Cathain a bhfaighidh siad múinteoirí breise chun an scéim ginearálta aitheantais sa Ghaeltacht a chur i bhfeidhm? Is cosúil go raibh cuid de na ceisteanna seo pléite agus mé as an seomra.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.