Oireachtas Joint and Select Committees

Tuesday, 21 May 2019

Joint Standing Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Islands

Tuarascáil Bhliantúil an Choimisinéara Teanga 2018: An Coimisinéir Teanga

Mr. Rónán Ó Domhnaill:

Mar atá ráite agam sa ráiteas, creidim go mbaineann ceist na síntí fada le reachtaíocht teanga go príomha. Is i gcomhthéacs reachtaíochta gur cheart go ndéileálfaí leis. Feicim sna gearáin a thagann chugainn go bhfuil an rud seo ag cur as do dhaoine. Faraor, tá sé ag tarlú sách rialta. Bhain ceann de na himscrúduithe a bhí againn i mbliana leis an teip atá ar Iarnród Éireann déileáil leis an síneadh fada i gcás ainm daoine a cheannaíonn ticéid ar líne. Tá sé ráite ag Iarnród Éireann linn go mbeidh sé sin curtha ina cheart roimh dheireadh mhí Iúil. Ar ndóigh, ní cheart go dtarlódh sé sin sa chéad dul síos. Is masla é do dhuine nuair nach féidir le comhlachtaí den chineál seo a ainm nó a hainm a litriú i gceart. Baineann sé ó bhrí an ainm féin.

Ó thaobh na reachtaíochta atá á réiteach faoi láthair, tá foráil sna ceannteidil a dheireann go bhfuil sé i gceist leagan le dlí go gcaithfidh comhlachtaí poiblí bheith in ann déileáil le síntí fada. Níl sé sin sách láidir, dar liom, sa mhéid is nach leagann sé sprioc leis sin. Fágann sé an dualgas faoin gcomhlacht poiblí, go bunúsach, spriocam a leagan síos. Creidim gur cheart go ndéarfadh an Stát le comhlachtaí poiblí go bhfuil go dtí dáta áirithe acu a chinntiú go bhfuil chuile chóras ríomhaireachta atá acu in ann déileáil leis an riachtanas seo. Má tá díolúine ag teastáil i gcásanna áirithe, beifear in ann argóintí a dhéanamh, ach ní ceart go bhfágfaí faoin gcomhlacht féin dáta a shocrú. Ba cheart don Stát é sin a dhéanamh.

Tá na rialacháin atá ann ó thaobh cúrsaí comharthaíochta thar a bheith soiléir. Caithfidh an Ghaeilge a bheith ar dtús agus a bheith chomh feiceáileach agus ar chomhmhéid leis an mBéarla. Is bocht an scéal é, agus é leagtha síos chomh soiléir sa dlí céard atá ag teastáil, go ndéantar na botúin seo go minic - níl a fhios agam céard eile is féidir liom a rá. Ceist eile a thagann chun cinn go minic ná céard is comhartha ann. Bhí imscrúdú againn i mbliana maidir le Comhlacht Chalafort Átha Cliath. Tá comhartha mór millteanach i gcloch agus in iarainn greamaithe isteach taobh amuigh don chalafort. Cé go bhfuil "Dublin Port" scríofa go soiléir air, bhí argóint ann mar chuid den imscrúdú nach comhartha a bhí ann. Bhí orainn dul i ngleic le rudaí mar sin.

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.