Dáil debates
Wednesday, 26 March 2025
Údarás na Gaeltachta (Amendment) Bill 2024: Céim an Choiste
1:10 pm
Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source
Cé go mbíonn eisceachtaí ann i gcónaí - daoine a bhfuil fuinneamh den scoth acu - aithneoidh an Teachta go bhfuil an saol ag casadh beagán. In ainneoin go bhfuil rudaí in ainm is a bheith níos éasca, leis an bhfón, an Idirlíon agus rudaí mar sin, tá agus beidh ualach breise ar chomhairleoirí contae amach anseo. Tuigim an dá thaobh. Ní raibh mé i mo comhairleoir contae riamh. Bhí an t-ádh liom go raibh mé tofa díreach chun na Dála in 2002. Tuigim an sórt buntáiste a bheadh ann do chomhairleoirí dá mbeadh sé nó sí ar bhord an údaráis ó thaobh a bheith ceangailte isteach leis an údarás atá ag déileáil leis na mbóithre nó le ceisteanna pleanála, mar shampla. Ag an am céanna, áfach, ó thaobh na Gaeltachta de, tá muid ag iarraidh go mbeidh na daoine seo dírithe go huile is go hiomlán ar an nGaeltacht. Chomh maith leis sin, cuirfear srian orthu nach mbeidh ach dhá théarma acu, má ghlacann muid leis an méid atá curtha chun cinn ag an Aire. Tá muid ag déanamh rudaí difriúla. Is é sin ceann de na rudaí. Níl sé go hiomlán daonlathach nó go hiomlán cosúil le comhairleoir contae ar féidir leis nó léi a bheith tofa bliain i ndiaidh bliana nó téarma i ndiaidh téarma má tá an pobal sásta glacadh leis sin. Is é sin an daonlathas.
Má tá tú tofa don údarás, ní hé go bhfuil tú díreach freagrach don cheantar sin. Má tá tú tofa go comhairle contae, tá tú tofa don cheantar ina bhfuil tú ach tá tú tofa do Thír Chonaill ina iomlán chomh maith, i gcomhthéacs an cháis a bhí á phlé ansin. Ó thaobh an údaráis, áfach, tá tú tofa agus freagrach don Ghaeltacht ina iomlán. Fiú má tá tú i dTír Chonaill, tá dualgais agus freagrachtaí ort do Rinn Ó gCuanach, Oileán Chléire agus na hOileáin Árainn agus mar sin de. Tá ualach breise ort mar sin. Cuideoidh na gadgets linn; is féidir Microsoft Teams agus rudaí mar sin a úsáid. Ní dhéanfaidh sé an jab níos éasca. Tá gach rud ag éirí níos casta. In ainneoin go mbeidh feidhmeannas ann, is é sin, an príomhfheidhmeannach agus an fhoireann, tá agus beidh dualgais ar bhaill an bhoird. Cheana féin, tá an tAire tar éis a rá gur rud eisceachtúil é go gcaithfidh go mbeidh saineolas ag daoine ar an mbord agus go mbeidh tuiscint acu. Má tá tú á scaradh amach mar sin agus ag tabhairt dualgas agus coinníollacha breise dóibh, caithfidh aitheantas dul leis sin. Is ionann roinnt den aitheantas sin agus tuarascáil nó liúntas nó pé rud a ghlaoitear air atá ag tabhairt aitheantais don ról atá i gceist. Anuas air sin, tá an leasú seo ag cuidiú lena déanamh cinnte de nach bhfuil siad gafa nó tarraingthe i dtreonna difriúla agus go bhfuil siad dírithe ar na ceisteanna móra atá le réiteach. Is iad sin na ceisteanna mar, cheana féin, ó thaobh Údarás na Gaeltachta, roimhe seo nuair a bunaíodh é, bhí sé dírithe ar fhostaíocht. Le tamall de bhlianta anuas, tá dualgais bhreise tugtha don údarás, dualgais ó thaobh pleanáil teanga de agus dualgais anois atáimid ag díriú isteach orthu ó thaobh tithíochta agus tá daoine ag caint faoi dhualgais eile.
No comments