Aengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Nílimid chun aontú air seo, seachas gur bord Stáit é. Is é sin an teideal atá air agus tagann an t-airgead ón Stát. Níl sé go hiomlán cosúil le comhairle contae in ainneoin go raibh roinnt daoine ag iarraidh go mbeadh sé go hiomlán ina chomhairle contae. Bhí feachtas ann ar feadh tréimhse, ach níor aontaigh mé gur cheart go mbeadh a leithéid ann. Tá dualgais bhreise le bheith tugtha don údarás le go mbeadh sé in ann díriú isteach níos mó ar cheisteanna tithíochta. Dúirt an tAire go bhfuil buiséad ar leith de €28 milliún i gceist.

Tá buiséad de €1.3 billiún i gceist le Comhairle Contae Bhaile Átha Cliath agus tá na daoine atá tofa freagrach as sin, sa deireadh thiar thall, agus tá an bhainistíocht freagrach as chomh maith. Más mian leis an gCoiste um Chuntais Phoiblí an bhainistíocht sin a tharraingt isteach os comhair an choiste, is féidir leis é sin a dhéanamh. Tá an deis sin ann. In ainneoin go bhfuil an tAire ag rá gur bord Stáit é, ní bord Stáit é sa bhealach céanna ina bhfuil an Chomhairle Ealaíon nó aon cheann de na boird eile mar nach bhfuil siadsan tofa. Táimid ag breith toghchán isteach agus ag iarraidh an dá thrá a fhreastal, ach tá an tAire ag rá nach féidir é sin a dhéanamh.

Ní raibh fadhb bhunúsach ann nuair a bhí an bord tofa ina iomláine. Bhí an bord ann agus fós, cosúil mar atá ag na comhairleoirí, tá reserved functions acu. Tá rudaí áirithe ar féidir leo a dhéanamh agus rudaí eile nach féidir leo a dhéanamh. Sa deireadh thiar thall, ar a lán bealaí, más comhairlí contae nó comhairlí cathrach atá ann, is ag an mbainistíocht atá an fhreagracht is mó maidir leis an mbuiséad chun a dhéanamh cinnte de go bhfuil an chuntasaíocht cheart i gceist agus nach féidir leis na comhairleoirí rudaí ar leith a dhéanamh. Is é sin an bealach ceart. Ní gá go mbeadh an tAire ag déanamh a mhacasamhail de sin. Beidh bord á toghadh a bheidh freagrach as polasaithe agus as treoracha a thabhairt ar nithe ar leith. Beidh sé freagrach lena dhéanamh cinnte de go bhfuil an Ghaeilge á cur chun cinn agus fite fuaite i ngach uile ghné sna ceantair sin.

Taobh thiar de sin, fiú faoi láthair ar bhord Údarás na Gaeltachta agus roimhe seo, bhí an bhainistíocht - pé duine a bhí i gceannas ag aon am - freagrach don Aire, don Choiste um Chuntais Phoiblí agus, le tamall de bhlianta anuas, don choiste Gaeilge sa Teach seo. Tá trí saghas dreamanna os a chionn. Tá an bord seo freagrach chomh maith don Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste a bhíonn ag déanamh iniúchadh ar an gcaiteachas agus ar fiú é. Tá a lán rialacha ann nach féidir le daoine a mian féin a dhéanamh leo agus tá siad leagtha amach.

Níl mé chun leanúint ar an gceist seo mar measaim nach n-aontóimid air. Tocfaimid ar ais chuige. Táim den tuairim gur chóir dúinn a chinntiú go mbeidh an bord ina iomlán tofa. Is é an rud a bhí i gceist leis an leasú seo ná fáil réidh leis an bhforáil atá sa reachtaíocht atá os ár gcomhair go mbeadh an chumhacht ag an Aire, mar is é sin atá i gceist, a mian nó a mhian féin a dhéanamh leis an seisear a bheadh sé nó sí ag roghnú. In ainneoin an mhéid atá ráite ag an Aire, níl sé leagtha síos go mbeidh saineolas acu siúd a bheidh roghnaithe. Tá a fhios againn thar na blianta in áiteanna eile go raibh daoine roghnaithe agus curtha isteach ar bhoird Stáit nach raibh saineolas ar bith acu. Tá an saol athraithe le tamall de bhlianta anuas agus anois cuirtear isteach daoine le saineolas ar leith, nó ar a laghad spéis san ábhar, rud nach raibh ann sna seachtóidí, sna hochtóidí agus fiú amháin isteach sna nóchaidí. Ar a laghad anois, nuair atá daoine á gcur ar bhoird Stáit, caithfidh go bhfuil meas acu ar an ábhar nó spéis san ábhar. Is dóigh liom go gcaithfidh go bhfuil an spéis chéanna agus an fhís sin acu má tá siad ag dul san iomaíocht i dtoghchán os comhair an phobail. Aithneoidh an pobal é más rud é gur as a bpócaí féin atá siad ag iarraidh dul ar bhord an údaráis, nó ar mhaithe leis an gceantar. Tá na ceantair beag go leor agus tá aithne ag na pobail seo ar a chéile agus ar gach uile dhuine atá ann. Bheadh siad an-tapa caitheamh anuas ar dhuine, nó a rá leo go bhfuil siad as alt, dá mbeadh siad ag déanamh aon sórt caimiléireachta nó nach raibh siad ag déanamh leas nó fadhbanna a gceantair féin a chur chun cinn.

Tá leasuithe eile agam níos faide ar aghaidh a chinnteoidh go mbeidh na cruinnithe míosúla poiblí, nuair nach bhfuil siad ag déileáil le hairgeadas nó a leithéid, mar a bhíonn ag na comhairlí contae. Is é sin an tslí lena dhéantar cinnte de nach bhfuil caimiléireacht i gceist, nó nach bhfuil daoine ar an mbord nach bhfuil an déanamh na hoibre gur chóir dóibh go mbeadh á déanamh acu. Sa deireadh thiar thall, bheadh sé níos éasca don Aire dá mbeadh sé nó sí in ann gach duine a roghnú, agus off you go chun an rud a dhéanamh. Sa chás seo, táimid ag iarraidh go mbeadh na daoine tofa. Ansin bheadh ar an mbord obair leis an Aire le cinntiú go bhfuil an méid atá leagtha síos don bhord sin - polasaí an Stáit maidir leis na Gaeltachtaí agus na ceantair Ghaeltachta - á chur i bhfeidhm ag an mbord. Is é sin é. Níl mé chun tuilleadh a rá ar an leasú seo.

See this speech in context