Pat Gallagher (Donegal, Fianna Fail) | Oireachtas source

Ba mhaith liom fáilte a chur roimh an Bhille seo ar ais sa Dáil. Tá súil agam go ndéanfar cinnte anois go mbeidh toghchán Údarás na Gaeltachta againn i mbliana, b’fhéidir ar an lá céanna is a bheidh toghchán fá choinne na hUachtaránachta.

Ar ndóigh, tá mé féin thart fada go leor agus tá cuimhne agam ar an chéad toghchán d’Údarás na Gaeltachta in 1979. Ba é an t-iarTheachta Dála as Maigh Eo, Donncha Ó Gallchóir, a bhí ina Aire ag an am sin, cosúil leis an Aire reatha arb as Maigh Eo dó fosta. Is cuimhin liom an lá nuair a bhí an toghchán sin againn. Bhí sé againn i rith an gheimhridh agus bhí sé ag cur báistí i rith an lae. Bíonn sé iontach deacair daoine a fháil amach i rith an gheimhridh agus an aimsir chomh olc sin. Tá súil agam go mbeidh an aimsir níos fearr agus go mbeidh sé ar an lá céanna mar beidh sé níos éasca daoine a mhealladh amach chun a vóta a chaitheamh ar an lá sin.

Chaith mé tréimhse mar Aire Stáit na Gaeltachta ó 1989 go dtí 1994. Bhí cúraimí na Gaeltachta orm nuair a bhí an t-iarThaoiseach, Cathal Ó hEochaidh, mar Aire Gaeltachta ag an am sin. Tá a fhios agam cé chomh tábhachtach is atá Údarás na Gaeltachta. Bhí sé ábalta poist a mhealladh go dtí an Ghaeltacht. Gan Údarás na Gaeltachta, tá mé cinnte de nach mbeidh an oiread sin post sa Ghaeltacht.

Tá sé fíorthábhachtach go mbeadh lántacaíocht an Aire, agus tá a fhios agam go mbeidh, don seans seo maoiniú ceart a thabhairt d’Údarás na Gaeltachta chun jabanna a mhealladh go dtí na háiteanna ar imeall an domhain, cosúil le hiarthar Dhún na nGall, Contae Mhaigh Eo, Contae na Gaillimhe agus áiteanna eile. Ar ndóigh, beidh ceisteanna faoin leasú seo. Nuair a bheidh an toghchán thart agus an deichniúr tofa mar ionadaithe ar Údarás na Gaeltachta, agus ba mhaith liomsa go mbeadh níos mó ná beirt againn i nDún na nGall ach, mar a dúradh liom, tá an deichniúr bunaithe ar an daonra sna réigiúin éagsúla agus caithfear glacadh leis sin, beidh deis ag an Aire seisear a ainmniú ansin agus bí cinnte de go mbeidh siad ag dul thart ar na Gaeltachtaí go léir agus b’fhéidir ar na n-oileán. Ní bheadh a fhios agat. Tá súil agam go mbeidh sé ábalta teacht ar réiteach maidir leis sin.

Go ginearálta, cuirim fáilte roimh an méid seo agus cuirim fáilte roimh an Aire. Ní hé an chéad Aire Gaeltachta as Contae Mhaigh Eo. Smaoiním ar dhaoine cosúil le Paddy O'Toole, Donncha Ó Gallchóir agus Pádraig Ó Floinn. Tá go leor oibre le déanamh ag an Aire ach tá a fhios agam go bhfuil a chroí sa Ghaeltacht agus sa Ghaeilge. Molaim go mór é ós rud é gur seo ceann de na céad Billí a tháinig ar ais go dtí an Dáil. Bhí sé anseo roimhe. Gheobhaidh an tAire lántacaíocht na Teachtaí atá anseo ag déanamh ionadaíocht thar ceann na Gaeltachta. Tá an Ghaeltacht i bhfad níos mó ná an Ghaeltacht amháin; tá pobal na Gaeilge ann. Deirtear liom go bhfuil níos mó daoine i mBaile Átha Cliath ag labhairt Gaeilge nó mar atá sna Gaeltachtaí eile. Tá pobal na Gaeilge ann agus tá an Ghaeltacht ann. Beidh lántacaíocht le fáil ag an Aire uainn. Ádh mór air.

See this speech in context