Mr. Séamas Ó Concheanainn:

Is é an ról atá agam ná tuairisciú a dhéanamh ar obair an choiste chomhairligh maidir leis an tréimhse ó Mheitheamh 2022 go dtí deireadh 2023. Tá an tuairisc sin faighte agam. Tá mé ag déanamh mo bhreithiúnais air. Beidh tuarascáil le leagan faoi bhráid an Aire agam roimh dheireadh na bliana seo. Is tréimhse de sé mhí atá i gceist. Fuair mé an tuairisc ag deireadh mhí an Mheithimh. Dar ndóigh, ar na cúiseanna atá luaite againn, is cuid lárnach d'obair an choiste chomhairligh an plean náisiúnta chun dóthain foirne a bheith le fáil i gcomhthéacs an 20% le Gaeilge agus na seirbhísí a leagan amach go soiléir.

Chuir mé an-bhéim ar cheannaireacht sna comhlachtaí poiblí. Luaigh mé cásanna praiticiúla a bhfuil taithí orthu againn uilig ónar róil reatha agus ó obair a bhíodh ar siúl againn. Táim ag tagairt don bhéim a leagtar ar chosaint sonraí, sláinte agus sábháilteacht agus a leithéid. Caithfear ceannaireacht a thabhairt maidir le riachtanais na gceart teanga istigh sna comhlachtaí poiblí. Go praiticiúil, tá seacht nGaeltacht againn i gcontaetha éagsúla, na Gaeltachtaí uilig sna contaetha ar fud na tíre. Tá údaráis áitiúla agus boird oideachais ag freastal orthu sin. Ó thaobh an phobail teanga go háitiúil, ní cóir go ndéanfaimid dearmad ar na líonraí teanga agus na bailte seirbhíse Gaeltachta. Ní dóigh liom gur obair róchasta atá ann róil shinsearacha atá ag freastal ar na pobail theanga sin a aithint tríd an bplean teanga agus caighdeáin teanga a leagan síos ina bhfuil inniúlacht sa nGaeilge ina riachtanas seachas ina rogha. Is rud é sin a bhfuil mé ag súil leis ar mhaithe le dul i ngleic mar tagann ceannaireacht ón mbarr anuas agus tagann inspioráid ón mbun aníos in aon eagraíocht, mar atá a fhios againn, ach, mura leagtar síos dea-chleachtas, tá sé an-deacair an psyche nó meon sin a athrú taobh istigh den eagraíocht. Ní dóigh liom go bhfuil aon éalú uaidh. Nuair atá ról ar leith ag comhlachtaí poiblí freastal ar a bpobail theanga, caithfear an eiseamláir sin a thabhairt sna róil is sinsearaí.