Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 8 May 2024
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Pleanáil Teanga Laistigh den Ghaeltacht: Plé
Catherine Connolly (Galway West, Independent) | Oireachtas source
Fáiltím roimh na finnéithe go léir. Beidh orm rith. Gabh mo leithscéal as sin. Ba mhaith liom fanacht. Tá gach rud léite agam agus bhí mé ag éisteacht go géar. Ó thaobh na teachtaireachta atá ag teacht trasna, is é an téama atá ag teacht ó na finnéithe go léir ná nach féidir an t-ualach a sheasamh. Is míorúilt go bhfuil an Ghaeilge ann. Tá an focal sin úsáidte go mion minic sna ráitis tosaigh. Mar a dúirt Stiofán Seoighe, is iomaí caipín a chaitheann an t-oifigeach pleanála teanga. Luaigh sé deich ar a laghad. Tá gach saghas ról acu. Gabhaim buíochas leo. Ón tús, bhí laigí i gceist mar bhí an Rialtas i gcónaí an iomarca brú ar na hoifigigh phleanála teanga rudaí a dhéanamh go deonach. Anuas air sin, níl aon chinnteacht i gceist. Is é sin an teachtaireacht eile atá ag teacht trasna. Tá gá le cinnteacht.
Ar a laghad, tá athbhreithniú anois ar siúl. Tá deich limistéar pleanála teanga roghnaithe agus tá comhlacht príobháideach i mbun oibre faoi láthair.
An raibh na finnéithe bainteach leis seo? Is dóigh go raibh trí cinn de na Gaeltachtaí a bhfuil ionadaí uathu os ár gcomhair bainteach leis an bpróiseas comhairliúcháin sin. B'fhéidir go mbeidh na finnéithe in ann sonraí a thabhairt dúinn. An raibh deis ionraic nó réalaíoch acu déileáil leis na dúshláin atá luaite acu? Cuirim fáilte roimh na finnéithe go léir ach cuirim fáilte faoi leith roimh na hionadaithe ó Ghaillimh. Tá dhá Ghaeltacht anseo. Tá neart ceisteanna agam. Beidh orm teacht ar ais maidir leo toisc go bhfuil éagsúlacht faoi leith ag baint le gach Gaeltacht. Tá téamaí coitinne ag teacht suas ach, ag an am céanna, tá dúshláin faoi leith ann. Táim ag smaoineamh ar Uíbh Ráthach agus an méid uair a thrasnaigh muid teorainn na Gaeltachta nuair a bhíomar ann ar thuras. Mar atá luaite, téann tú isteach agus amach as an nGaeltacht deich n-uaire ar an mbóthar mór.
Ag an bpointe seo, táimid ag brath ar an tuarascáil atá le teacht ón gcoiste comhairliúcháin maidir le hAcht na dTeangacha Oifigiúla. Táimid ag brath air sin. Anois, táimid ag brath ar an athbhreithniú atá i gceist. Tá neart ceisteanna curtha agam faoin uair a bheidh an próiseas sin críochnaithe agus níl freagra sásúil faighte agam. Táthar i mbun oibre. Is é sin an dá rud atáimid ag brath air ag leibhéal an Rialtais. An féidir tuilleadh sonraí a thabhairt dom faoin bpróiseas sin agus na deiseanna a bhí ag na finnéithe?
No comments