Mr. Cormac McCashin:

Níl mé in ann é a rá chomh sciobtha leis an Teachta. Is ceantar é sin a bhí aitheanta mar cheantar a bhí ag fáil scoil nua. Tá sé sin anois caite sa bhosca bruscair. Níl an ceantar sin a bhí aitheanta ag fáil scoil nua. Tá an cur chuige a bhí ansin anois sa bhosca bruscair agus tá an Roinn Oideachais ag rá go gcuirfear síneadh le St. John’s or St. Mary’s nó pé scoil atá ann faoi láthair. Níl aon deis ann Gaelscoil a bhunú sa cheantar sin fiú.

An rud seo faoi na comórtais pátrúnachta a bhí ann ar feadh deich mbliana, tá sé sin imithe. Tá an ceart ag an Teachta. An rud a bhí socraithe mar gheall ar an gcás a tógadh chuig an Coimisinéir Teanga, go mbeadh aon cheantar a bhí ag fáil scoil nua ag fáil Gaelscoil dá mba rud é nach raibh Gaelscoil ann ag an am, ní raibh sé sin i gceist riamh ag an meánleibhéal. Bhí dul chun cinn ann ó thaobh na bunscoileanna mar chuid de na comórtais pátrúnachta ach tá an ré sin thart. Maidir leis an rud seo faoin éileamh agus go bhféadfaí 400 dalta a bhailiú agus a chruthú go mbeadh dóthain éilimh ar Ghaelcholáiste chun go mbeadh sé inmharthana, tá sé sin imithe ar fad.

Tá níos mó ná na riachtanais ag na daoine ar fad atá ag labhairt leis an gcoiste inniu. Níl aon duine sa Roinn nó in oifig an Aire ná aon duine eile ag ceistiú an éilimh. Tá na huimhreacha againn. Tá 1,100 taobh istigh de 20 nóiméad ón mbunscoil a bhfuilim mar chathaoirleach uirthi. Níl aon duine ag rá nach bhfuil an figiúr sin ceart nó gur féidir leo taisteal anseo nó ansiúd. Tá sé Ghaelscoil ag an Tulach Mhór. Is cuma má théann tú ó thuaidh nó ó dheas ó aon cheann de na scoileanna atá luaite, níl aon áit ann dóibh. An gá le polasaí? Yes, ach níl aon rud faoin ábhar seo sa pholasaí atá á fhorbairt faoi láthair. Má ligimid don Aire agus don Roinn dul ar aghaidh mar atá siad agus a bheith ag pleanáil ar an mbunús nach mbeidh aon scoileanna Gaeilge á mbunú, ní bheidh muid níos fearr as. Is é seo an chéad pholasaí don oideachas lán-Ghaeilge ó bunaíodh an Stát agus táimid ar tí an deis a chailliúint.

Ó thaobh na ceiste deiridh a chur an Teachta, maidir le haiseolas ón Roinn, is é an rud a fhaigheann muid ná ciúnas agus neamhaird iomlán. Má sheolann tú iarratas isteach chun Gaelcholáiste a bhunú, ní fhreagraíonn aon duine sa Roinn Oideachais tú. Ní fhaigheann tú admháil ó oifig an Aire. Níl aon solúbthacht ann. Iarrtar ort an méid seo a bhaint amach. Tá na doirse dúnta. Níl spéis ag an Roinn ann. Tá rud éigin iontach sa chlár Rialtais, is é sin, go ndéanfaimid an líon daltaí a dhúbailt, ach anuraidh, don chéad uair le 50 bliain, thit an líon daltaí sa Ghaelscolaíocht, thit an sciar atá ag freastal ar Ghaelscoileanna agus thit an líon scoileanna lán-Ghaeilge. Ní hamháin nach bhfuil ag éirí leis an Rialtas, tá ag teip go hiomlán air. Tá pointe eile sa chlár Rialtais a deir go gcuirfidh an Rialtas Gaelscoileanna agus Gaelcholáistí ar fáil sna háiteanna a bhfuil éileamh mór orthu. Tá muidne ag suí anseo anois mar níl an Rialtas ag éascú cur i bhfeidhm an clár Rialtais atá aige féin. Tuigfidh an coiste an frustrachas a thagann leis sin agus an fáth go bhfuilimid ar bís an leanúnachas seo a chinntiú do na daltaí atá ag fágáil rang a sé inniúil sa Ghaeilge agus ag iarraidh saol trí Ghaeilge a bheith acu. Nuair nach féidir teacht ar mheánscolaíocht trí Ghaeilge, caillfear an inniúlacht sin sa Ghaeilge agus ní bheidh siad ar fáil chun an líon cainteoirí Gaeilge a fhás go 250,000 ná an 20% d'earcaigh don státchóras a shásamh. Níl aon joined-up thinking in aon chor sa chóras Stáit. Bheadh sé go hiontach dá mbeadh an coiste seo in ann tacú leis an gcomhordú sin a éascú.