Oireachtas Joint and Select Committees
Wednesday, 24 April 2024
Joint Committee on the Irish Language, the Gaeltacht and the Irish Speaking Community
Éileamh don Ghaelscolaíocht: Plé
Mr. Caoimh?n ? hEaghra:
Bhí. Bhí muid i gcomórtas le pátrúin Bhéarla. B'é sin an áit ina raibh an laige ba mhó.
Tuigimid ar fad go mbeidh tromlach na ndaoine ag lorg oideachas lán-Bhéarla dá bpáistí mar is é sin an ghnáthshaol a bhfuil aithne acu air agus chuile shórt. Bhí thart ar 26% ag lorg oideachas lán-Ghaeilge, ach mar gheall ar an gcóras a bhí ann, is córas first-past-the-post a bhí ann ó thaobh vótaí ó thuismitheoirí, agus dá bhrí sin, bronnadh pátrúnacht ar an bpatrún Béarla go minic seachas na comórtais ar éirí linn a dhéanamh. Bhí fadhbanna againn leis an gcóras sin. Tá an córas sin críochnaithe anois mar tá an Roinn tar éis a rá nach bhfuil sé chun aon scoil nua a bhunú mura bhfuil géarghá leis. An polasaí atá aige faoi láthair ná síneadh agus cur leis na scoileanna atá ann faoi láthair, agus de bharr go bhfuil tromlach na scoileanna ina scoileanna Béarla, is iad sin na scoileanna a gcuirfear leo. Mar sin tá an Ghaelscolaíocht thíos leis arís ar an gcaoi sin. Ní fheileann an beartas nó an cur chuige nua atá ag an Roinn Oideachais ach an oiread.
Maidir leis an bpolasaí do scoileanna lán-Ghaeilge, nuair a seoladh an polasaí don oideachas Gaeltachta agus nuair a bhí sé á fhorbairt, bhí muidne sa Foras Pátrúnachta, Gaeloideachas, Conradh na Gaeilge agus aon dream a bhí bainteach leis an Gaelscolaíocht taobh amuigh den Ghaeltacht ag iarraidh ag an am go mbeadh na scoileanna lán-Ghaeilge tógtha san áireamh sa pholasaí sin, ach an cinneadh a bhí ann ná go mbeadh sé don Ghaeltacht, agus tá sé sin go breá. Bhí ríméad agus áthas orainn nuair a fógraíodh go mbeadh polasaí don oideachas lán-Ghaeilge ann. Beidh sé ina chabhair iontach agus táimid ag súil go mór leis. Mura mbeidh próiseas sa pholasaí sin a bheidh á fheidhmiú ag an Roinn Oideachas inar féidir linn bunscoileanna, meánscoileanna agus naíonraí a bhunú, tá bearna ollmhór sa pholasaí agus tá ceisteanna móra faoi cén fiúntas atá leis in aon chor.
No comments